Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σαν συγκαλλιέργεια στις κολοκυθιές και προστατεύει πολλά φυτά από το κολεόπτερο Popillia japonica. Ο καπνός από ξεραμένα φύλλα του τάτουλα ηρεμεί τις μέλισσες κατά τις διάφορες μελισσοκομικές επεμβάσεις, αλλά πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ.
Τι δείχνει η παρουσία του Τάτουλας στο χωράφι και τον κήπο μας;
Ο Τάτουλας έχει ζωηρή ανάπτυξη σε εδάφη που η οργανική ουσία βρίσκεται στο στάδιο της αποσύνθεσης αλλά πραγματοποιείται κάτω από αναερόβιες συνθήκες. Ο λήθαργος του σπόρου διακόπτεται όταν επικρατεί δροσιά και υπάρχει αρκετή οργανική ουσία στο έδαφος, με παράλληλη μείωση της αερόβιας βακτηριακής δραστηριότητας (της δράσης και ανάπτυξης των ακτινομυκήτων και άλλων μικροοργανισμών), οπότε η αποσύνθεση της οργανικής ουσίας παίρνει την αναερόβια κατεύθυνση και παράγει αιθάνιο και μεθάνιο. Αυτό συμβαίνει όταν καλλιεργείται το έδαφος αργά το φθινόπωρο ή όταν γίνονται όψιμα οργώματα την άνοιξη. Για παράδειγμα, όταν τα υπολείμματα καλλιέργειας καλαμποκιού (καλαμιά) ενσωματωθούν ακατέργαστα στο έδαφος σε μία υγρή περίοδο, είναι πολύ πιθανό να παρουσιαστεί ο τάτουλας σαν ζιζάνιο στην επόμενη καλλιέργεια. Σε συνθήκες σαν αυτές που περιγράφτηκαν παραπάνω, έχουμε διαθεσιμότητα υπερβολικής ποσότητας κοβαλτίου από το εδαφικό σύστημα. Η οργανική ουσία κατά την αποσύνθεση της ρυθμίζει τη διαθεσιμότητα του κοβαλτίου. Βέβαια αν το επίπεδο του ασβεστίου είναι ικανοποιητικό, αυτό από μόνο του θα εγγυηθεί μια διαφορετική κατεύθυνση της διαδικασίας της αποσύνθεσης της οργανικής ουσίας.
Chenopodium album L. (Λουβουδιά, Χηνοπόδιο) Οικ. Chenopodiaceae
Πηγή εικόνας: http://probalkozas.lapunk.hu/?modul=oldal&tartalom=1047145
Βαθύρριζα φυτά όπως το χηνοπόδιο φέρνουν στην επιφάνεια θρεπτικά στοιχεία από τα βαθύτερα στρώματα μέσω των βλαστών και των φύλλων. Όταν παραχωθούν τα φυτά ή μπουν στο κομπόστ, τα θρεπτικά στοιχεία γίνονται διαθέσιμα για τα επιπολαιόρριζα φυτά. Με αυτόν τον τρόπο εμπλουτίζεται το έδαφος με θρεπτικά στοιχεία οπότε δεν εξαντλείται από τη συνεχή καλλιέργεια και από τις απώλειες λόγω έκπλυσης τους.
Η συγκαλλιέργεια του με πατάτες είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή, και καλό είναι να επιτρέπεται η παρουσία του στον κήπο σε μέτριους αριθμούς, ειδικά όταν καλλιεργείται καλαμπόκι. Επίσης ευνοεί την ανάπτυξη του αγγουριού, της κολοκυθιάς, καρπουζιού, ενώ δίνει πρόσθετη ζωτικότητα σε άνθη όπως η ζίννια, μαργαρίτα και ο πανσές. Τα γουρούνια και οι κότες το αγαπούν στα νεαρά του στάδια. Αποτελεί πολύ καλό θρεπτικό υπόστρωμα για αρκετά έντομα, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν φυτο-παγίδα. Επίσης χρησιμοποιούμενο για ενσίρωση αποτελεί πολύτιμη πηγή θρεπτικών στοιχείων. Το καλλιεργούμενο βλήτο και το χηνοπόδι είναι εξαιρετικά για ενσίρωση γιατί και τα δύο έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη.
Ετήσιο αγριόχορτο που πολλαπλασιάζεται με τεράστιο αριθμό σπόρων οι οποίοι πέφτουν σε λήθαργο και διατηρούν τη βλαστικότητα τους για δεκαετίες. Αν και πολύ συνηθισμένο αγριόχορτο δεν είναι επιζήμιο.
Αποθηκεύει υψηλής ποιότητας φώσφορο στους ιστούς του. Είναι στενός συγγενής με το σπανάκι και είναι κατάλληλο για λαχάνευση. Τα νεαρά βλαστάρια μπορούν να μαγειρευτούν και να φαγωθούν όπως το σπαράγγι. Είναι πιο πλούσιο σε βιταμίνη C από το σπανάκι, πολύ πιο πλούσιο σε βιταμίνη Α, αλλά όχι τόσο πλούσιο σε σίδηρο και κάλιο, αλλά παραμένει καλή πηγή θρεπτικών στοιχείων και ιδιαίτερα του ασβεστίου.
Είναι ένα φυτό που σχετίζεται με την παρουσία του ανθρώπου και των καλλιεργειών.
Τι δείχνει η παρουσία της Λουβουδιά στο χωράφι και τον κήπο μας;
Η Λουβουδιά απεικονίζει την καλή θρεπτική κατάσταση του εδάφους. Εγκαθίσταται σε πλούσια και γόνιμα εδάφη, με σωστά χωνεμένο χούμο. Το αγριόχορτο φυτρώνει σε εδάφη που η αποσύνθεση της οργανικής ουσίας προχωράει στη σωστή κατεύθυνση, και έχουμε αποδέσμευση καλής ποιότητας και αξιόλογης ποσότητας θρεπτικών στοιχείων. Είναι δείκτης ιδανικών συνθηκών παραγωγής σε βιολογικά ενεργό εδαφικό σύστημα. Δεν υπάρχει πρόβλημα κακής στράγγισης και συσσώρευσης νερού όπου εμφανίζονται τόσο το χηνοπόδι όσο και το καλλιεργούμενο βλήτο. Τα αγριόχορτα αυτά είναι η καλύτερη δυνατή εργαστηριακή ανάλυση όσον αφορά τον αφομοιώσιμο φώσφορο που απελευθερώνεται για τις ημερήσιες ανάγκες των φυτών. Όπου φυτρώνει χηνοπόδι κάθε χρόνο, δεν υπάρχει ανάγκη για αγορά και προσθήκη φωσφορικών λιπασμάτων. Δεν υπάρχει λόγος να αγοραστεί κάλιο ή να αυξηθούν τα επίπεδα του ακόμα και αν ο έλεγχος (ανάλυση) του εδάφους υποδηλώνει ότι το απόθεμα αφομοιώσιμων θρεπτικών στοιχείων δεν είναι το μέγιστο.
Amaranthus spp. (Βλήτα) Οικ. Amaranthaceae
Πηγή εικόνας: http://www.rosesprodigalgarden.org/herbwalk/july.html
Πηγή εικόνας: http://www.rosesprodigalgarden.org/herbwalk/july.html
Δεν είναι και τόσο αντιπαθητικά αγριόχορτα αφού μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως τροφή για κατοικίδια ζώα, όταν είναι τρυφερά. Τα γουρούνια τα λατρεύουν όταν είναι σε νεαρό-χυμώδες στάδιο, αλλά τα αποφεύγουν καθώς ωριμάζουν. Φαίνεται ότι αντιλαμβάνονται ότι το ώριμο βλήτο περιέχει νιτρικά τα οποία με τη δράση ενζύμων του οργανισμού μπορεί να προκαλέσουν δηλητηρίαση. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στον άνθρωπο.
Η συγκαλλιέργεια του A. retroflexus με κρεμμύδια και καλαμπόκι είναι πολύ ευνοϊκή. Το τραχύ βλήτο κάνει τη μελιτζάνα, πιπεριά και την τομάτα πιο ανθεκτικές σε προσβολές από έντομα . Τέλος, ενδεικνύεταιι η συγκαλλιέργεια του με καρότα, ραπάνια, κοκκινογούλι, μπατζάρι, ενώ βελτιώνει τις αποδόσεις της πατάτας. Σε όλες όμως τις περιπτώσεις πρέπει να διατηρείται σε μέτρια επίπεδα έτσι ώστε να μην πνίγει τα καλλιεργούμενα φυτά.
Τι δείχνει η παρουσία του Βλήτου στο χωράφι και τον κήπο μας;
Τα εδάφη στα οποία εμφανίζεται το Βλήτο είναι ισορροπημένα. Η χαμηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία και κάποια περίοδος ξηρασίας πυροδοτούν τη βλάστηση του. Σε αντίθεση με άλλα συγγενικά είδη της οικογένειας των Αμαρανθίδων (βλήτα), το συγκεκριμένο είδος βλασταίνει σε αμμώδη εδάφη. Επιπλέον, στα εδάφη όπου συναντάμε αυτό το βλήτο το κάλιο και το μαγγάνιο είναι σε σχετικά υψηλό ποσοστό και σε ακόμα υψηλότερο είναι ο σίδηρος. Ομοίως και για τον ψευδάργυρο. Στην πραγματικότητα, η χαμηλή υγρασία είναι λόγος εμφάνισης του αγριοχόρτου παρά η διατάραξη των θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος.
H παρουσία του A. retroflexus δηλώνει μη κανονική αναλογία ασβεστίου και καλίου (υψηλό ποσοστό καλίου και χαμηλό ποσοστό ασβεστίου), με επιπτώσεις στην οργανική ουσία. Τα σύμπλοκα του φωσφόρου χρειάζονται προσοχή όταν εμφανίζεται το αγριόχορτο αυτό. Συναντάται σε διαταραγμένα εδάφη, οπουδήποτε, και είναι ένα φυτό αξιόλογο για την ικανότητα του να αντλεί θρεπτικά στοιχεία από το υπέδαφος, ενώ παράλληλα χαλαρώνει τα βαθύτερα στρώματα του εδάφους.
Η ύπαρξη συνθετικών ουσιών στο έδαφος και διαφόρων αλάτων χλωριούχου καλίου και μαγνησίου και οι αχώνευτες κοπριές, συχνά συνεισφέρουν στην εξάπλωση του αγριοχόρτου.
Equisetum arvense (Πολυκόμπι), Οικ. Equisetaceae
Πηγή εικόνας: http://www.henriettesherbal.com/pictures/p05/pages/equisetum-arvense-3.htm
Πολυετές αγριόχορτο που αναπαράγεται με σπόρους και με ριζώματα που καταλαμβάνουν μεγάλη έκταση και σε μεγάλο βάθος, και στα οποία αποταμιεύει υδατάνθρακες για τις μελλοντικές του ανάγκες. Το Equisetum arvense έχει την ικανότητα να αποθηκεύει κοβάλτιο, και διαφέρει από άλλα συγγενικά του είδη που δεν έχουν τις ιδιότητες που περιγράφονται παρακάτω. Τα τελευταία εμφανίζουν κατά μήκος των βλαστών τους σκούρους δακτύλιους που δημιουργούνται από μικρά μαύρα φύλλα.
Το πολυκόμπι χρησιμοποιείται για την παρασκευή εκχυλισμάτων. Στη βιοδυναμική γεωργία φτιάχνεται εκχύλισμα από πολυκόμπι (0.5-2% κ.β.) βράζοντας το χόρτο σε νερό για 10-15 λεπτά. Εναλλακτικά μπορούμε να αφήσουμε το αποξηραμένο πολυκόμπι μέσα σε ένα δοχείο με νερό σε αναλογία 0,5-2% κ.β. για 10 ημέρες, σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και στη συνέχεια να στραγγίσουμε. Το εκχύλισμα του αραιώνεται σε πενταπλάσια ποσότητα νερού και ψεκάζεται. Βοηθά στην αντιμετώπιση μυκήτων και ιδιαίτερα του εξώασκου σε ροδακινιές και χρησιμοποιείται για ψεκασμό εναντίον παθογόνων μυκήτων (ωιδίων, υγρών σήψεων) σε σταφύλια, λαχανικά, άνθη, και άλλα οπωροφόρα Αν και δεν είναι τόσο δυνατό όσο ο βορδιγάλλειος πολτός, στην αντιμετώπιση μυκήτων, οι άνθρωποι που ασχολούνται με τη βιοδυναμική γεωργία αναφέρουν πολύ καλά αποτελέσματα από τη χρήση του. Επίσης επηρεάζει και ενεργοποιεί τη ζωή στο έδαφος. Όμως υπογραμμίζουν ότι δεν πρέπει να χορηγείται πριν την πρώτη φάση της μόλυνσης από το μύκητα, και να λαμβάνεται μέριμνα για την αποφυγή ύπαρξης υγρών συνθηκών στο περιβάλλον των μολυσμένων φυτών. Η δραστική ουσία του εναντίον των μυκήτων και των ασθενειών είναι το μεγάλο ποσοστό διοξειδίου του πυριτίου που περιέχει στους βλαστούς. Εάν σε χαμηλή φωτιά κάψουμε ένα κομμάτι βλαστού, όταν θα έχουν εξαφανισθεί όλα τα οργανικά υλικά του, τότε μπορούμε να παρατηρήσουμε τον λευκό σκελετό του φυτού που αποτελείται από οξείδια του πυριτίου και είναι η πραγματική δομή των τρυφερών βλαστών. Πολλά βιβλία αναφέρουν το πολυκόμπι σαν δηλητηριώδες φυτό για τα αγροτικά ζώα. Έχει όμως χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία ηπατικών διαταραχών σε βοοειδή, άλογα και σκύλους.
Σπανίως θεωρείται σαν πρόβλημα αυτό το αγριόχορτο. Σε αυτό το φυτό δεν έχει δοθεί η προσοχή που θα έπρεπε. Έχει διαπιστωθεί ότι τα κύτταρα των φυτών που ψεκάζονται με το εκχύλισμα ισχυροποιούνται. Επίσης η ύπαρξη του πυριτίου πάνω σε φυτά που έχουν ψεκαστεί συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη απορρόφηση του ηλιακού φωτός όταν οι συνθήκες είναι υγρές, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η ανάπτυξη παθογόνων μυκήτων. Τέλος το διοξείδιο του πυριτίου είναι ισχυρότατο εντομοκτόνο με τη μορφή αερογέλης.
Τι δείχνει η παρουσία του Πολυκόμπι στο χωράφι και τον κήπο μας;
Η εμφάνιση του Πολυκόμπι, υποδηλώνει ελλιπή αποστράγγιση και ελαφρά όξινο έδαφος. Προτιμά αμμώδη ή χαλικώδη εδάφη με υψηλά επίπεδα εδαφικής υγρασίας αλλά μπορεί να επιβιώσει και σε ένα ξηρό καλοκαίρι. Η ύπαρξη του συνδυάζεται γενικά με το υψηλό επίπεδο άνθρακα στην οργανική ουσία του εδάφους. Η καλλιέργεια σιτηρών περιορίζει την ανάπτυξη του αγριόχορτου.
Sorgum halepense L. (Βέλιουρας) Οικ. Graminae
Πηγή εικόνας: http://www.discoverlife.org/nh/tx/Plantae/Monocotyledoneae/Poaceae/Sorghum/halepense/
Πηγή εικόνας: http://luirig.altervista.org/schedeit/pz/sorghum_halepense.htm
Είναι ένα πολυετές αγριόχορτο το οποίο αναπαράγεται με σπόρους αλλά και με ριζώματα. Το θυσανωτό ριζικό του σύστημα του επιτρέπει να αναπαράγεται παντού με ελάχιστους έως καθόλου γεωγραφικούς περιορισμούς.
Τι δείχνει η παρουσία του Βέλιουρα στο χωράφι και τον κήπο μας;
Η εξάπλωση του βέλιουρα είναι μια ένδειξη αλληλεπίδρασης εντομοκτόνων, χλωριούχου καλίου (KCL), συμπλόκων ψευδαργύρου και συμπίεσης του εδάφους. Σε τέτοια εδάφη το επίπεδο του ασβεστίου είναι πολύ χαμηλό. Αναερόβια βακτήρια κυριαρχούν, υποδεικνύοντας φτωχή αποσύνθεση των οργανικών υπολειμμάτων και κακή αποστράγγιση. Αναμένεται να παρουσιαστούν προβλήματα με τη διάθεση αλουμινίου σε βαριά αργιλώδη εδάφη. Το πορώδες και η οργανική ουσία του εδάφους αναμένονται να είναι χαμηλά. Το κάλιο, το βόριο και το θείο είναι σε υψηλά επίπεδα, με το μαγνήσιο, το χαλκό, τον ψευδάργυρο, το χλώριο και το σελήνιο σε υψηλά ποσοστά και περίπλοκες σχέσεις. Όταν φυτρώνουν αγριόχορτα όπως αυτό, απλά σημαίνει ότι το έδαφος δεν έχει μύκητες που να ευνοούν τις εμπορεύσιμες καλλιέργειες. Αυτό σημαίνει ότι η καλλιέργεια είναι σε μειονεκτική θέση, και το αγριόχορτο σε πλεονεκτική. Αρχικά εγκαθίσταται και μετά γίνεται ένας τρομερός ανταγωνιστής σε κάθε καλλιέργεια δημητριακών ή βοσκότοπο.
Το αγριόχορτο προτιμάει εξαντλημένα εδάφη και με χαμηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία. Επίσης φυτρώνει σε εδάφη, με χαμηλό επίπεδο ασβεστίου ανεξαρτήτως του PH του εδάφους. Εάν υπάρχει έντονη βιολογική δραστηριότητα και οι οργανισμοί που κάνουν την αποσύνθεση είναι οι κατάλληλοι, τότε το αγριόχορτο δεν αναπτύσσεται. Το επίπεδο του σιδήρου στο έδαφος επηρεάζει την παρουσία του αγριόχορτου. Επίσης βλασταίνει σε καλλιέργειες ζαχαροκάλαμου. Οι περισσότερες καλλιέργειες ζαχαροκάλαμου έχουν ανισόρροπο σύστημα PH, υπερβολικό σίδηρο, χαμηλό μαγνήσιο ή η αναλογία των δύο παραπάνω έχει διαταραχθεί.
Setaria spp. (Σετάρια) Οικ. Graminae
Πηγή εικόνας: http://www.colostate.edu/Dept/CoopExt/4dmg/Weed/foxtail.htm
Ετήσια αγριόχορτα που αναπαράγονται μόνο με σπόρους σε καλλιεργούμενες εκτάσεις και γύρω από αυτές. Το ριζικό σύστημα της σετάριας ασκεί αλληλοπαθητικές επιδράσεις στα άλλα φυτά.
Όταν το έδαφος κατεργάζεται με βαριά μηχανήματα και είναι βρεγμένο, τότε υπάρχει κίνδυνος συμπίεσης των υποεπιφανειακών στρωμάτων του. Τα βαριά μηχανήματα σχεδόν πάντα συνεισφέρουν σε αυτή την συμπίεση. Ακόμα και αν δουλεύεται το έδαφος με ένα ελαφρύ δίσκο, οι τροχοί του ελκυστήρα το συμπιέζουν σε βάθος 15cm-1m. Αν τα εδάφη είναι και πλούσια σε οργανική ουσία (οπότε υπάρχει αφθονία χουμικών οξέων), τότε παρατηρείται απουσία αέρα και παράλληλα αυξημένη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα το οποίο δεν μπορεί να διαφύγει από το έδαφος λόγω της συμπίεσης. Αυτό το φαινόμενο ενεργοποιεί τη διαδικασία βλάστησης της σετάριας.
Η κυκλοφορία ελκυστήρων στο χωράφι συμπιέζει το έδαφος και αφαιρεί τον αέρα που υπάρχει στους πόρους του με αποτέλεσμα όταν ξεραίνεται, το έδαφος να είναι πολύ σκληρό. Και πάλι ευνοείται η ανάπτυξη της σετάριας. Έτσι εξηγείται γιατί το αγριόχορτο εμφανίζεται όψιμα κατά την καλλιεργητική περίοδο μετά την τελική καλλιέργεια του εδάφους.
Οι συνθήκες που θα επικρατήσουν την άνοιξη κατά την προετοιμασία του εδάφους για σπορά ή φύτευση παίζουν πρωταρχικό ρόλο στην επιλογή των αγριόχορτων που θα εμφανισθούν. Αν το έδαφος σβαρνισθεί την άνοιξη, αφεθεί περίπου μια βδομάδα για να αναπαυθεί και μετά ξανασβαρνισθεί, τότε σε κάθε σβάρνισμα οι σπόροι των αγριοχόρτων δέχονται από το φως το ερέθισμα να βλαστήσουν. Αρκεί ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου έκθεσης του σπόρου στο φως για να ενεργοποιηθεί η διαδικασία βλάστησης. Το ίδιο συμβαίνει και με το ανοιξιάτικο όργωμα. Όσο πιο πολλές φορές γίνει η κατεργασία του εδάφους, τόσο πιο δύσκολη γίνεται η αντιμετώπιση των αγριοχόρτων.
Ένα επιπλέον πέρασμα μπορεί να δημιουργεί μια άριστη σποροκλίνη, αλλά αυτό το πράγμα δεν είναι το κύριο αντικείμενο για τη σωστή διατροφή των καλλιεργειών και την αύξηση της παραγωγής. Πολλές φορές μετά τη βλάστηση επικρατεί κρύος και υγρός καιρός. το έδαφος βρέχεται και παραμένει κρύο για αρκετές βδομάδες. Αυτό εμπεριέχει πολλούς κινδύνους. Το τελευταίο πέρασμα θρυμματίζει υπερβολικά το έδαφος. Όταν περάσει η σύντομη κακοκαιρία έχει ήδη δημιουργηθεί κρούστα πάνω στο έδαφος ή κάτω από την επιφάνεια του. Σε αυτή τη φάση η σετάρια καθώς επίσης και πολλά αγροστώδη αγριόχορτα π.χ. Cyperus esculentus ή Echinochloa crusgalli λαμβάνουν την εντολή της βλάστησης.
Τι δείχνει η παρουσία της Σετάρια στο χωράφι και τον κήπο μας;
Από τότε που διαδόθηκαν τα αζωτούχα λιπάσματα η σετάρια επεκτάθηκε σε μεγάλη γεωγραφική έκταση. Η μηχανική κατεργασία του εδάφους και η καταστροφή των βασικών χαρακτηριστικών του επιταχύνει την διάδοσή της. Η άνυδρη αμμωνία είναι ένας σίγουρος τρόπος για να πολλαπλασιάζεται αυτό το αγριόχορτο. Το κάλιο και το μαγνήσιο είναι πολύ υψηλά στο έδαφος. Ίχνη σεληνίου δραστηριοποιούν το αγριόχορτο, το οποίο αντέχει σε υψηλά επίπεδα αλουμινίου στο περιβάλλον.
Avena fatua L. (Αγριοβρώμη) Οικ. Graminae
Πηγή εικόνας: http://luirig.altervista.org/schedeit/ae/avena_fatua.htm
Πηγή εικόνας: http://luirig.altervista.org/schedeit/ae/avena_fatua.htm
Ετήσιο αγριόχορτο που αναπαράγεται με σπόρους και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στις καλλιέργειες. Όταν παρουσιάζεται σε καλλιέργεια σιταριού, οι σπόροι ωριμάζουν πριν το σιτάρι και πέφτουν στο έδαφος πριν την συγκομιδή. Αφού δεν απομακρύνονται από το χωράφι διαιωνίζεται η παρουσία του αγριοχόρτου.
Τι δείχνει η παρουσία της Αγριοβρώμης στο χωράφι και τον κήπο μας;
Η εμφάνιση του σχετίζεται με εδάφη που είναι υγρά και έχουν κακή στράγγιση.
Επίσης εμφανίζεται όταν στην σποροκλίνη επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες, εμφανίζεται κρούστα εδάφους στην επιφάνεια και χαμηλό πορώδες, με αποτέλεσμα την αύξηση της επιφανειακής τάσης των εδαφικών συσσωματωμάτων. Σχεδόν κάθε χωράφι έχει περιοχές που οι συνθήκες του εδάφους ευνοούν την ανάπτυξη της αγριοβρώμης. Και πάλι το PH αναμένεται ότι επιδρά στη σωστή στράγγιση της συγκεκριμένης περιοχής. Υγρά εδάφη αποφράσσονται εύκολα με κάποια έντονη βροχόπτωση. Όποιος μπει στον κόπο να κάνει ανάλυση εδάφους όπου εμφανίζεται η αγριοβρώμη, συνήθως ανακαλύπτει έλλειψη ασβεστίου, χαμηλό επίπεδο μαγνησίου, υψηλό νάτριο και κάλιο. Υπάρχουν πολλά χωράφια με 100-200 κιλά νατρίου ανά στρέμμα.
Echinochloa crusgalli (Μουχρίτσα), οίκ. Graminae
Πηγή εικόνας: http://luirig.altervista.org/cpm/displayimage.php?album=38&pos=7708
Πηγή εικόνας: http://bio1151b.nicerweb.com/pix/pix/SPRINGBROOK/2005_07_09/
Ετήσιο αγριόχορτο που αναπαράγεται με σπόρους. Εκτός από τις περιοχές εναπόθεσης απορριμάτων εμφανίζεται και σε καλλιεργούμενες εκτάσεις.
Τι δείχνει η παρουσία της Μουχρίτσας στο χωράφι και τον κήπο μας;
Όπου κυριαρχεί η Μουχρίτσα, το κάλιο βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα ενώ η παρουσία της σημαίνει ότι και άλλα στοιχεία βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα, όπως το μαγνήσιο, το μαγγάνιο, το θείο, το βόριο, το χλώριο, το σελήνιο, ο ψευδάργυρος και ο χαλκός. Το αγριόχορτο ευνοείται από ανεπαρκή επίπεδα ασβεστίου και φωσφόρου. Επίσης ευνοείται σε εδάφη φτωχά σε οργανική ουσία και χούμο, όπου παρατηρείται καθίζηση των λεπτών τεμαχιδίων του εδάφους και σχηματισμός υποεπιφανειακής κρούστας.
Abutilon theophrasti, (Αγριοβαμβακιά), οίκ. Malvaceae
Πηγή εικόνας: http://www.arpa.veneto.it/upload_teolo/agrometeo/infestanti.htm
Πηγή εικόνας: http://tibetmed.com.ua/dejstvie.html
Είναι ετήσιο αγριόχορτο που αναπαράγεται με σπόρους, συνήθως σε καλλιεργούμενα εδάφη αλλά και οπουδήποτε αλλού εκτός από λιβάδια με γρασίδι ή χλοοτάπητες.
Τι δείχνει η παρουσία της Αγριοβαμβακιάς στο χωράφι και τον κήπο μας;
Η εμφάνιση του αβούτιλου είναι ένα πρώιμο σημάδι με ιδιαίτερη σημασία. Δηλώνει ότι η αποσύνθεση της οργανικής ουσίας έχει πάρει λάθος κατεύθυνση, και παράγεται μεθάνιο αντί για διοξείδιο του άνθρακα. Ο ελεύθερος φώσφορος έχει δεσμευτεί, και οι αναερόβιοι μικροοργανισμοί έχουν αδρανοποιηθεί. Σε εδάφη που εμφανίζεται το αβούτιλο υπάρχει πρόβλημα με τον άνθρακα. Επίσης η λίπανση με χημικά λιπάσματα που περιέχουν κάλιο και νιτρικά ιόντα οδηγεί στην εμφάνιση αυτού του αγριοχόρτου. Τα ζιζανιοκτόνα επίσης ευνοούν την διατήρηση της παρουσίας του.
Όταν εμφανίζεται η αγριοβαμβακιά, έχουμε χαμηλό φώσφορο ή τα στοιχεία είναι δεσμευμένα. Αντίθετα το κάλιο και το μαγνήσιο είναι σε υψηλά επίπεδα όπως και το σελήνιο. Όταν κυριαρχούν αναερόβιες συνθήκες, το μαγγάνιο, ο σίδηρος, το θείο, ο χαλκός, το βόριο και το χλώριο αποδεσμεύονται και παρουσιάζουν υψηλή διαθεσιμότητα. Η μείωση της περιεκτικότητας σε χούμο, το χαμηλό πορώδες και η χαμηλή ταχύτητα αποσύνθεσης, μεταφράζονται σε υψηλή υγρασία, οπότε έχομε κολλώδη εδάφη και με παρουσία κρούστας, καθώς επίσης και απελευθέρωση αργιλίου. Παράλληλα εμφανίζεται και υψηλή περιεκτικότητα του εδάφους σε άλατα.
Portulaca oleracea, (Γλυστρίδα), οίκ. Portulacacea
Πηγή εικόνας: http://www.ask.com/wiki/Portulaca_oleracea
Πηγή εικόνας: http://br.viarural.com/agricultura/plagas/ervas-daninhas/portulaca-oleracea-uba-02.htm
Η γλυστρίδα είναι ετήσιο αγριόχορτο που αναπαράγεται με σπόρους. Ο έλεγχος του αγριοχόρτου είναι απλός στα νεαρά στάδια αλλά ακόμα και αν ξεριζωθεί το φυτό, παραμένει ζωντανό και παράγει σπόρους.
Δεν είναι ανεπιθύμητο αγριόχορτο αφού λαχανεύεται και μπορεί να μαγειρευτεί όπως το σπανάκι, ενώ έχει μια ελαφρά όξινη γεύση. Είναι αξιοσημείωτο ότι αν και η γλυστρίδα αποτελείται σε ποσοστό 92,5% από νερό, περιέχει 3,5 χιλιοστογραμμάρια σιδήρου στα 100 γραμμάρια φυτικής μάζας, και είναι η μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σίδηρο, μετά το μαϊντανό.
Χρησιμοποιείται για σαλάτα. Τα γουρούνια και τα κοτόπουλα το αγαπούν.
Τι δείχνει η παρουσία της Γλυστρίδας στο χωράφι και τον κήπο μας;
Οι σπόροι δεν μπορούν να εγκατασταθούν και να δώσουν ένα νέο φυτό εάν δεν υπάρχει ισορροπία στην ικανότητα εναλλαγής κατιόντων, και το PH έχει ρυθμιστεί σωστά με ασβέστιο, μαγνήσιο και κάλιο στις σωστές αναλογίες. Ακόμα πιο σημαντικός είναι ο αερισμός του εδάφους. Η Ι.Ε.Κ. είναι πολλές φορές δύσκολο να ενεργοποιηθεί διότι τα εδάφη στα οποία εμφανίζεται αυτό το αγριόχορτο έχουν υψηλά επίπεδα καλίου και μαγνησίου. Επίσης έχομε υψηλή αποδέσμευση σιδήρου και χαλκού. Αντίθετα όπου εμφανίζεται το αγριόχορτο έχομε χαμηλό επίπεδο του ασβεστίου και των φωσφορικών αλάτων. Οι αερόβιοι οργανισμοί βγαίνουν εκτός λειτουργίας κάτω από συνθήκες χαμηλού πορώδους του εδάφους και χαμηλής υγρασίας. Ως εκ τούτου έχουμε οξίνηση του εδάφους από την αποδέσμευση σιδήρου και χαλκού.
Η γλυστρίδα έχει ιδιαίτερη προτίμηση σε καλά καλλιεργημένα εδάφη, και συναντάται συνήθως σε κήπους.
Η παρουσία της γλυστρίδας κοντά σε τριανταφυλλιές τις βοηθά εναντίον των κολεοπτέρων που τις προσβάλουν.
Digitaria sanguinalis, (Αιματόχορτο) οίκ. Graminae
Πηγή εικόνας: http://www.gsd.harvard.edu/loeb_library/information_systems/projects/E_vue/plants/digitaria_sanguinalis.htm
Εξαπλωμένο σε κήπους αμπελώνες, αγρούς με καλαμπόκι, σε δρόμους. Ετήσιο αγριόχορτο που αναπαράγεται με σπόρους αλλά και με υπόγειους βλαστούς. Το αγριόχορτο ξεραίνεται με τις πρώτες παγωνιές.
Τι δείχνει η παρουσία του Αιματόχορτου στο χωράφι και τον κήπο μας;
Η εμφάνιση του δηλώνει ότι το έδαφος είναι φτωχό σε ασβέστιο και ότι δεν μπορεί να υποστηρίξει την έναρξη της αποσύνθεσης από τους ακτινομύκητες.
Convolvulus spp., Περιπλοκάδα, οίκ. Convolvulaceae
Πηγή εικόνας: http://plantsarethestrangestpeople.blogspot.com/2008_08_31_archive.html
Πηγή εικόνας: http://www.plantguide.org.au/northern-yorke/index.php?option=com_imagegallery&vegitation=3
Εμφανίζεται σε πολλά είδη καλλιεργειών (λαχανοκομικές, δενδροκομικές κτλ) αλλά και σε τοποθεσίες με ανοικτή βλάστηση (άκρες δρόμων, σωρούς άμμου, θέσεις απόρριψης απορριμάτων).
Είναι πολυετές αγριόχορτο που αναπαράγεται με σπόρους και με ριζώματα. Είναι πολύ στενός συγγενής με το Convolvulus arvensis. Πρόκειται για αναρριχώμενα φυτά που επιβιώνουν σχεδόν παντού, ακόμα και σε διαβρωμένες πλαγιές λόφων, οι οποίες έχουν καλά στραγγίσει και το έδαφος είναι ξηρό.
Τι δείχνει η παρουσία της Περιπλοκάδας στο χωράφι και τον κήπο μας;
Αναπτύσσεται σχεδόν σε όλα τα εδάφη ιδιαίτερα σε ξηρά ζεστά και ελαφριά εδάφη με διαπερατό υπέδαφος.
Αποτελεί χαρακτηριστικό δείκτη λανθασμένης πορείας της αποσύνθεσης της οργανικής ουσίας, και της υπερβολικής συγκέντρωσης βαρέων μετάλλων στο έδαφος. Η παρουσία σωρών από άχυρα ή κοπριάς, και γενικά η συσσώρευση όγκου οργανικής ουσίας σε ένα μέρος προκαλεί την παραπάνω κατάσταση και ευνοεί την εγκατάσταση και εξάπλωση της περικοκλάδας. Το αγριόχορτο, αρέσκεται σε άφθονα χουμικά υλικά, στα οποία όμως επικρατεί ανταγωνιστική σχέση. Όμως ακμάζει και σε εδάφη διαβρωμένα και με ελάχιστο χούμο, ο οποίος δεν μπορεί να καθοδηγήσει στη σωστή κατεύθυνση την αποσύνθεση της οργανικής ουσίας. Τα χαμηλά επίπεδα ασβεστίου, του φωσφόρου, και το χαμηλό pH, αποτελούν σημεία αναφοράς του αγριόχορτου. Τα επακόλουθα είναι η δημιουργία κολλώδους εδάφους και ο σχηματισμός κρούστας. Τα περισσότερα αναρριχώμενα αγριόχορτα έχουν την ικανότητα να βλαστάνουν ταχύτατα, ενώ τα ριζώματα τους εξαπλώνονται και κυριαρχούν σε όλο το εδαφικό σύστημα. Η εξάπλωση τους δρα δυσμενώς όχι μόνο στην ανάπτυξη άλλων φυτών αλλά και στους οργανισμούς του εδάφους. Τέτοιες συνθήκες μπορεί να εμφανισθούν σε εδάφη με υψηλή Ι.Α.Κ. (αργιλώδη) μέχρι και σε εδάφη με χαμηλή ΙΑΚ (αμμώδη). Σε εδάφη με υψηλή ή χαμηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία. Το κοινό χαρακτηριστικό τους όμως είναι ότι όλα, επιβάλουν περιορισμούς στην σωστή αποσύνθεση της οργανικής ουσίας. Τέτοια εδάφη είναι ανίκανα να διαχειρισθούν σωστά τις χουμικές ισορροπίες και συστήματα. Σαν αποτέλεσμα της λανθασμένης αποσύνθεσης της οργανικής ουσίας είναι η δημιουργία ενός ανισόρροπου ορμονικού-ενζυμικού συστήματος που οδηγεί στην ανικανότητα του εδάφους να εφοδιάζει σωστά τα φυτά με θρεπτικά στοιχεία.
Οι λόγοι που δημιουργούν την παραπάνω κατάσταση σχετίζονται με ξερή και βιολογικά αδρανή οργανική ουσία, πράγμα που οφείλεται σε ξηρό φθινόπωρο, είτε σε υγρή άνοιξη. Αυτή η κατάσταση συμπληρώνεται με την ελλιπή καλλιέργεια του εδάφους και τη συμπίεση του. Οι παράμετροι που σχετίζονται με την κατάσταση αυτή είναι το pH το είδος των κολλοειδών της αργίλου, (δομή), καθώς επίσης η ικανότητα αποστράγγισης και αερισμού του εδάφους και ιδιαίτερα των οργανικών υλικών.
Xanthium spp. οίκ. Asteraceae
Πηγή εικόνας: http://www.medicineatyourfeet.com/xanthiumspp.html
Είναι ετήσιο αγριόχορτο που πολλαπλασιάζεται με σπόρους. Το αγριόχορτο αυτό περιέχει δηλητήριο στις κοτυληδόνες του. Υπάρχουν και άλλα συγγενικά είδη του αγριόχορτου και συχνά είναι δύσκολος ο διαχωρισμός τους. Όμως από την άλλη πλευρά δημιουργεί προβλήματα στις καλλιέργειες.
Τι δείχνει η παρουσία του Xanthium spp. στο χωράφι και τον κήπο μας;
Η παρουσία αυτού του αγριόχορτου δηλώνει ότι υπάρχει στο έδαφος άφθονη ποσότητα διαθέσιμου (αφομοιώσιμου) φωσφόρου, και ότι το PH βρίσκεται σε αποδεκτό επίπεδο. Τα υψηλά ποσοστά του φωσφόρου, δεσμεύουν τον ψευδάργυρο, πράγμα που επιδρά στις ορμονικές διαδικασίες του αγριόχορτου.
Εξαπλώνεται σε εδάφη που είναι διαθέσιμα υψηλά επίπεδα φωσφόρου και ένα λογικό και σωστό επίπεδο PH.
Μόνο όταν το PH είναι ρυθμισμένο σωστά μπορεί να απελευθερωθεί σημαντική ποσότητα φωσφόρου. Από την άλλη πλευρά, ο υψηλός φώσφορος, δεσμεύει (ανταγωνίζεται) τον ψευδάργυρο. Σε αυτή την κατάσταση, το αγριόχορτο βλαστάνει.
Urtica dioica, U. urens, (Τσουκνίδα), οίκ. Urticaceae
Πηγή εικόνας: http://apps.rhs.org.uk/advicesearch/Profile.aspx?pid=714
Η Τσουκνίδα συναντάται σε απεριποίητα διαρκή βοσκοτόπια σπάνια σε λιβάδια, συχνά σε χώρους απόθεσης απορριμάτων, σε φράχτες και δάση. Συναντάται στις καλλιέργειες λαχανικών και είναι συχνά ενοχλητικό σε καλλιέργειες σιτηρών.
Η τσουκνίδα κάνει τα γειτονικά φυτά πιο ανθεκτικά σε προσβολές εντόμων. Επίσης βοηθά τα φυτά να αντιστέκονται σε προσβολές από σαλιγκάρια-γυμνοσάλιαγκες, κατά τη διάρκεια υγρού καιρού, ενδυναμώνει τη βλάστηση της μέντας και των τοματών, ενώ δίνει περισσότερο άρωμα στα αρωματικά φυτά όπως η βαλεριάνα, μαντζουράνα, μέντα. Η τσουκνίδα επίσης καθυστερεί τις ζυμώσεις, και έτσι δίνει τη δυνατότητα στα φρούτα να διατηρούνται περισσότερο. Φρούτα που συσκευάζονται σε βιομάζα τσουκνίδας, ωριμάζουν ταχύτερα. Επίσης η τσουκνίδα είναι χρήσιμη κατά τη διαδικασία της ζύμωσης του κομπόστ ή της κοπριάς. Καλύτερα αποτελέσματα, με λιγότερο κόπο, μπορούμε να έχομε όταν προσθέσουμε στο κομπόστ την τσουκνίδα με την κανονική της μορφή και πριν να δημιουργήσει σπόρους. Η τσουκνίδα περιέχει ανθρακικό οξύ και αμμωνία τα οποία αποτελούν παράγοντες στην ενεργοποίηση του κομπόστ. Αν υπάρχει διαθέσιμο μέρος αξίζει τον κόπο να φυτευτεί εκεί τσουκνίδα και να χρησιμοποιηθεί για διάφορες χρήσεις στα φύλλα της τσουκνίδας υπάρχουν σταγονίδια φορμικού οξέος το οποίο ερεθίζει το δέρμα όταν έρθουν σε επαφή.
Η τσουκνίδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο κομπόστ, αφού επιταχύνει και βοηθά τη ζύμωση ενώ περιέχει και σίδηρο.
Ενδείκνυται η παρουσία της τσουκνίδας σε καλλιέργειες οπωροφόρων δένδρων. Το λάδι που περιέχει η μέντα αυξάνεται όταν συγκαλλιεργείται με τσουκνίδα.
Η τσουκνίδα ανήκει στην κατηγορία των αγριόχορτων που αρέσκονται σε καλλιεργημένες περιοχές.
Τι δείχνει η παρουσία της Τσουκνίδας στο χωράφι και τον κήπο μας;
Αγαπά το άζωτο, και έτσι συναντάται σε πολύ καλής κατάστασης καλλιεργούμενα εδάφη.
Taraxacum officinale (Αγριοράδικο, Πικραλίδα) Οικ. Asteraceae
Πηγή εικόνας: http://redbuttecanyon.net/introduced/t_officinale.html
Πηγή εικόνας: http://www.opsu.edu/Academics/SciMathNurs/NaturalScience/PlantsInsectsOfGoodwell/plants/pasturefiles/pasture56.html
Είναι πολυετές φυτό, πολύ δυναμικό, ενώ δεν ανταγωνίζεται τα γύρω καλλιεργούμενα φυτά λόγω του ότι το πολύ βαθύ ριζικό του σύστημα φθάνει σε βάθος έως και 1 μέτρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πικραλίδα εκλύει αιθυλένιο, το οποίο επηρεάζει το ύψος και την βλάστηση των γειτονικών φυτών, και προκαλεί πρώιμη ωρίμανση των γύρω ανθέων και φρούτων.
Το αγριοράδικο απορροφά από το έδαφος την διπλάσια ή και τριπλάσια ποσότητα σιδήρου σε σχέση με άλλα φυτά. Άρα η προσθήκη του στο κομπόστ είναι πολύτιμη. Είναι ευνοϊκή η συγκαλλιέργεια του με τη αλφάλφα (Medicago sativa).
Τι δείχνει η παρουσία του Αγριοράδικου στο χωράφι και τον κήπο μας;
Προτιμάει βαθιά και ισορροπημένα εδάφη. Αν δείτε αγριοράδικο στο χωράφι σας να είστε σίγουροι ότι έχετε μικρή έως καθόλου διαθεσιμότητα ασβεστίου από τα κολλοειδή του εδάφους. Σε κάθε περίπτωση, το ασβέστιο είναι σε έλλειψη ή είναι μη αφομοιώσιμο.
Το αγριοράδικο είναι η προσπάθεια της φύσης να εμπλουτίσει το έδαφος σε ασβέστιο. Το φυτό αυτό στέλνει τις ρίζες του περίπου 1 μέτρο βαθιά στη γη μεταφέροντας ασβέστιο και άλλα στοιχεία στην επιφάνεια. Οι γεωσκώληκες λατρεύουν το έδαφος γύρω από το αγριοράδικο. Εκμεταλλεύονται τις ρίζες των νεκρών φυτών για να διευκολύνουν τη διάνοιξη των στοών τους, ενώ οι σηπώμενες ρίζες είναι μία καλή πηγή κολλοειδών για τη διατροφή τους. Η παρουσία του αγριοράδικου μας δείχνει ότι τα υπολείμματα της οργανικής ουσίας στο έδαφος είναι μουχλιασμένα, και εμποδίζουν τη διαθεσιμότητα των θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος. Επίσης αποτελεί και σύμπτωμα υπερβόσκησης. Επίσης δηλώνει την ύπαρξη ιζηματογενών αποθέσεων κάτω από την επιφάνεια του εδάφους και πιθανή δημιουργία κρούστας την οποία όμως μπορεί να διαπεράσει με το ριζικό του σύστημα.
Tribulus terrestris (Τριβόλι), οίκ. Zygophylaceae
Πηγή εικόνας: http://en.wikipedia.org/wiki/File:Starr_030612-0063_Tribulus_terrestris.jpg
Ετήσιο αγριόχορτο που αναπαράγεται με σπόρους. Εισβάλλει σε καλλιεργούμενες εκτάσεις αλλά οι περιοχές εναπόθεσης υπολειμμάτων είναι το σύνηθες ενδιαίτημα.
Το τριβόλι αποτελεί φυτό παγίδα για τα κολεόπτερα της οικογένειας Meloidae, τα οποία προσβάλλουν το αγριόχορτο και εγκαταλείπουν τα φυτά της καλλιέργειας.
Τι δείχνει η παρουσία του Τριβόλι στο χωράφι και τον κήπο μας;
Το χαμηλό επίπεδο ασβεστίου και το πολύ χαμηλό επίπεδο φωσφόρου είναι το σημείο αναφοράς για την ύπαρξη αλλά και τον έλεγχο του αγριόχορτου. Αντίθετα τα επίπεδα καλίου, μαγνησίου και μαγγανίου είναι υψηλά όπου φυτρώνει το τριβόλι. Το ίδιο ισχύει και για το σελήνιο, το χλώριο και το θείο, ακόμη και αν η αποστράγγιση και η αποδόμηση των υπολειμμάτων της αποσύνθεσης είναι καλές έως άριστες.
Cuscuta sp. (Κουσκούτα), οίκ. Cuscutaceae
Πηγή εικόνας: http://www.naturesongs.com/vvplants/dodder.html
Ετήσιο αγριόχορτο που πολλαπλασιάζεται με σπόρους. Ξεκινά σαν ανεξάρτητο φυτό αλλά γρήγορα εγκαθιδρύεται μια παρασιτική σχέση με τον ξενιστή οπότε η κουσκούτα χάνει όλη τη χλωροφύλλη της. Είναι μοναδική στο ότι τα φύλλα της δεν έχουν καθόλου χλωροφύλλη.
Είναι ένα παράσιτο που αναπτύσσεται σε φυτά που έχουν εκφυλισθεί. Ανταποκρίνεται καλύτερα σε τροποποιήσεις του PH, που οφείλονται στο ασβέστιο, μαγνήσιο, νάτριο και κάλιο σε ισορροπία.
Agrostema githago, (Αγρόστεμα), οίκ. Caryophyllaceae
Πηγή εικόνας: http://www.mycolapalma.com/floracanaria/toxicas/fichas/agrostemagithago.htm
Πηγή εικόνας: http://www.mycolapalma.com/floracanaria/toxicas/fichas/agrostemagithago.htm
Ετήσιο χειμερινό αγριόχορτο που πολλαπλασιάζεται με σπόρους, ιδιαίτερα σε καλλιέργειες χειμερινού σιταριού και σίκαλης. Όταν χρησιμοποιείται μαζί με το σιτάρι για την παρασκευή ψωμιού, το ψωμί αποκτά άσχημη γεύση.
Τι δείχνει η παρουσία του Αγρόστεμα στο χωράφι και τον κήπο μας;
Φυτρώνει σε εδάφη που έχουν υψηλή συγκέντρωση σε άλατα, όταν αυτό συνδυάζεται με υψηλό PH οφειλόμενο στην υψηλή περιεκτικότητα μαγνησίου, καλίου και του νατρίου. Τα επίπεδα των φωσφορικών αλάτων τείνουν να είναι χαμηλά. Ο σίδηρος, ο χαλκός, ο ψευδάργυρος, το χλώριο και το σελήνιο φθάνουν σε υψηλά επίπεδα. Πολλά εδάφη με υψηλό PH απαιτούν χορήγηση ασβεστίου, πράγμα που υποδηλώνει και η παρουσία του συγκεκριμένου αγριόχορτου.
Rumex crispus, Λάπαθο
Πηγή εικόνας: http://www.anpc.ab.ca/wiki/index.php/Rumex_crispus
Πηγή εικόνας: https://picasaweb.google.com/luirig/Gallery14#5160160658953512050
Πολυετές αγριόχορτο που πολλαπλασιάζεται με σπόρους και εμφανίζεται οπουδήποτε σε ακαλλιέργητες περιοχές. Το συγγενικό του είδος Rumex altissimus εισβάλλει και σε καλλιεργούμενες περιοχές και δημιουργεί ζημιές σε βοσκότοπους και σε καλλιέργειες ψυχανθών ιδιαίτερα σε τριφύλλι που έχει αφεθεί στο χωράφι για 2 ή περισσότερα χρόνια.
Οι ρίζες του αγριόχορτου χρησιμοποιούνται ως κόκκινη μπογιά για το μαλλί αλλά και για την παρασκευή οδοντόπαστας.
Τι δείχνει η παρουσία του Λάπαθου στο χωράφι και τον κήπο μας;
Αγαπά το ασβέστιο, άζωτο και τη θερμότητα. Αναπτύσσεται ιδιαίτερα σε βαριά πηλώδη μέχρι αργιλώδη εδάφη.
Ευνοείται σε όξινα εδάφη, σε υγρή περίοδο με χαμηλή ή φτωχή στράγγιση και ανεπαρκή αερισμό. Τότε το αγριόχορτο δραστηριοποιείται και βλαστάνει.
Εδάφη που εμφανίζεται το αγριόχορτο έχουν υψηλά επίπεδα σεληνίου, μαγνησίου και φωσφόρου καθώς επίσης και άφθονο χλώριο, βόριο, ψευδάργυρο, χαλκό, θείο, σίδηρο και μαγγάνιο, αλλά και σε βαρέα άλατα. Είναι όμως φτωχά σε ασβέστιο. Έτσι έχομε αλληλεπιδράσεις των στοιχείων στο έδαφος.
Το αγριόχορτο αυτό παρουσιάζεται σε ποικιλία εδαφών, αλλά η ύπαρξη του σχετίζεται με τον άνθρακα.
Η εμφάνιση του αγριόχορτου υποδηλώνει την ύπαρξη αδιαπέρατου στρώματος εδάφους. Επίσης συναντάται σε εδάφη με υπερβολική υγρασία, που οφείλεται είτε στην κακή αποστράγγιση λόγω του αδιαπέρατου στρώματος, είτε όταν η άνοιξη είναι πολύ υγρή. Σε τέτοια εδάφη η αποσύνθεση της οργανικής ουσίας γίνεται λάθος (από ακατάλληλους μικροοργανισμούς).
Marticaria chamomilla, Χαμομήλι, οίκ. Compositae
Πηγή εικόνας: http://v21.lscache7.c.bigcache.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/34697752.jpg
Το Χαμομήλι συναντάται κατά ομάδες σε κενά χειμερινών σιτηρών επίσης σε καλοκαιρινά σιτηρά, σε κονδυλόριζα και τριφύλλι καθώς επίσης και στις άκρες δρόμων.
Η παρουσία του χαμομηλιού (ένα φυτό ανά 100 πόδια) είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε καλλιέργεια λάχανου ή κρεμμυδιών, αφού βοηθά την ανάπτυξη τους αλλά βελτιώνει και τη γεύση τους. Περιέχει την ουσία χαμαζουλίνη και έχει αντιαλλεργικές ιδιότητες όταν χρησιμοποιείται με τη μορφή τσαγιού. Εκτός από τη γνωστή του χρήση από τον άνθρωπο, τα άνθη του μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη στρώμνη των αγροτικών ζώων και δίπλα σε σκύλους, αφού διώχνουν τους ψύλους και φρεσκάρουν το μέρος. Το κρύο εκχύλισμα του χαμομηλιού χρησιμοποιείται στη φυτοπροστασία. Επίσης είναι εξαιρετικό για την διατήρηση του χρώματος στα ξανθά μαλλιά. Τέλος, περιέχει μια ορμόνη που βοηθά την ωρίμανση της μαγιάς. Η παρουσία του σε καλλιέργεια μέντας, αλλά σε πολύ μικρό ποσοστό, αυξάνει την περιεκτικότητα της σε λάδι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το χαμομήλι είναι πολύ πλούσιο σε κάλιο και ασβέστιο και ενδεικνύεται η συμμετοχή του στο κομπόστ.
Τι δείχνει η παρουσία του Χαμομηλιού στο χωράφι και τον κήπο μας;
Κυρίως συναντάται σε πλούσια σε συστατικά, όμως φτωχά σε ασβέστιο (έως καθόλου ασβέστιο), φρέσκα αργιλώδη ή αμμώδη κοκκινοχώματα.
Η ύπαρξη αυτού του αγριόχορτου υποδηλώνει ότι στο έδαφος έχει δημιουργηθεί κρούστα και ότι σκληραίνει.
Το χαμομήλι είναι ένας διατρητής επιφανειακής κρούστας, και η παρουσία του ευνοεί την ανάπτυξη του σιταριού. Αυτό συμβαίνει, μόνο όταν το χαμομήλι είναι σε χαμηλούς πληθυσμούς (μέχρι 1%). Εάν παρατηρηθεί μεγαλύτερος πληθυσμός του αγριόχορτου, τότε ανταγωνίζεται την καλλιέργεια και θα επικρατήσει. Το γεγονός ότι εμφανίσθηκε το χαμομήλι σε μεγάλους πληθυσμούς αποτελεί δείγμα ύπαρξης εδαφικού αδιαπέρατου στρώματος εδάφους ή κρούστας, πράγμα που εμποδίζει τα καλλιεργούμενα φυτά να αναπτυχθούν, όχι όμως και το χαμομήλι. Έτσι εξηγείται η ανάπτυξη μεγάλου πληθυσμού και η επικράτηση του χαμομηλιού, έναντι της καλλιέργειας.
Το χαμομήλι μας δείχνει ότι δεν έγινε επαρκής καλλιέργεια του εδάφους, ότι το έδαφος οργώθηκε ενώ ήταν πολύ υγρό, ή ότι έγινε μονόπλευρη χρήση όξινων λιπασμάτων. Η έξαρση της βλάστησης του χαμομηλιού, είναι μια φιλική και ήπια προειδοποίηση ότι πρέπει να διορθωθεί το πρόγραμμα αμειψισποράς.
Εάν δεν διορθωθεί αυτή η κατάσταση, τότε θα ευνοηθούν πιο ενοχλητικά και επιζήμια φυτά.
Plantago sp., (Πεντάνευρο), οίκ. Plantaginaceae
Πηγή εικόνας: http://www.redes-cepalcala.org/ciencias1/Flora/imagenes_1/plantago_sp.jpg
Σε λιβάδια και βοσκότοπους το πεντάνευρο είναι αρκετά διαδεδομένο ενώ σε αγρούς (τριφύλλι) πολύ σπάνια. Συχνότερα συναντάται σε ρέματα και στις άκρες των δρόμων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο ένα φυτό παράγει παραπάνω από 3000 σπόρους. Το αγριόχορτο εμφανίζεται συνήθως με το κόκκινο τριφύλλι, γιατί οι σπόροι του μολύνουν τους σπόρους του τριφυλλιού.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό του αγριόχορτου είναι ότι συσσωρεύει στο σώμα του θρεπτικά στοιχεία, τα οποία επιστρέφονται στο έδαφος όταν το φυτό πεθάνει. Επίσης είναι πλούσιο σε αλκαλικά ιόντα όπως το ασβέστιο και το μαγνήσιο.
Τι δείχνει η παρουσία του Πεντάνευρου στο χωράφι και τον κήπο μας;
Προτιμά φρέσκα μέχρι στεγνά (ξηρά) πηλώδη και αμμώδη εδάφη. Οι προτιμήσεις λίπανσης του Plantago lanceolata δεν είναι μεγάλες όπως το Plantago major το οποίο έχει μεγάλες ανάγκες σε λίπανση.
Τα αγριόχορτα αυτά εμφανίζονται σε καλλιεργούμενες περιοχές, και ανήκουν στην κατηγορία φυτών που ακολουθούν τα βήματα του ανθρώπου στις καλλιέργειες και έχουν αναπτύξει προσαρμογές που έχουν και τα καλλιεργούμενα φυτά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το αγριόχορτο αυτό ευδοκιμεί καλύτερα σε όξινα εδάφη.
Ipomoea purpurea, (Πρωϊνή χαρά), οίκ. Convolvulaceae
Πηγή εικόνας: http://lepotager-demesreves.fr/Boutique/product_info.php?products_id=71
Ετήσιο αγριόχορτο που πολλαπλασιάζεται με σπόρους σε περιοχές φτωχές σε οργανική ουσία και χαμηλή αποσύνθεση.
Το αγριόχορτο εμφανίζεται σε συστάδες δένδρων και θάμνων ή σε κήπους, που σε κάθε περίπτωση είναι παραμελημένοι.
Η παρουσία του αγριόχορτου σε καλλιέργεια αραβόσιτου είναι ευνοϊκή αλλά πρέπει να αφαιρείται πριν δημιουργήσει σπόρο, γιατί τότε θα αποτελέσει πρόβλημα για πολλά χρόνια.
Τι δείχνει η παρουσία της Πρωϊνής Χαράς στο χωράφι και τον κήπο μας;
Τα επίπεδα του ασβεστίου είναι πολύ χαμηλά όπου εμφανίζεται η πρωινή χαρά. Επίσης χαμηλό είναι και το επίπεδο του φωσφόρου ενώ αντίθετα τα επίπεδα του καλίου είναι υπερβολικά υψηλά. Ένα σύνολο συμπλόκων των θρεπτικών στοιχείων υψηλό μαγνήσιο, σίδηρος, θείο, χαλκός, ψευδάργυρος, βόριο και σελήνιο καθορίζει την εμφάνιση αυτού του περιπλανώμενου φυτού.
Cirsium arvense, (Κίρσιο), οίκ. Asteraceae
Πηγή εικόνας: http://www.chromos-agro.com/savjeti_korovi.html
Πηγή εικόνας: http://en.wikibooks.org/wiki/File:Cirsium_arvense_bluete.jpeg
Ενοχλητικό αγριόχορτο που με την έντονη απορρόφηση νερού και θρεπτικών στοιχείων μπορεί να αποτελέσει επικίνδυνο παράσιτο σε σιτηρά και σε λιβάδια. Εξαπλώνεται σε άκρες δρόμων, σε κενά δασών και σε όχθες.
Πολυετές αγριόχορτο που αναπαράγεται με ριζώματα και σπόρους. Δημιουργεί προβλήματα στις καλλιέργειες ενώ φτάνει σε ύψος 2,5 m. Ο έλεγχος του αγριόχορτου είναι ο ίδιος με τον έλεγχο του. Συχνά συγχέεται με το κοινό γαϊδουράγκαθο. Το αγριόχορτο αυτό ανταποκρίνεται στο μαγνήσιο.
Τι δείχνει η παρουσία του Κίρσιο στο χωράφι και τον κήπο μας;
Συναντάται σε ποικιλία εδαφών, ειδικά σε εδάφη όπου αρχίζει η σκλήρυνση τους μετά το όργωμα, ενώ αγαπά το άζωτο.
Στο αγριόχορτο αρέσει η χαμηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο,και πολύ χαμηλή σε μαγνήσιο. Αντίθετα ο σίδηρος είναι πολύ υψηλός. Επίσης η εμφάνιση του είναι χαρακτηριστικό της χαμηλής αποσύνθεσης της οργανικής ουσίας και της παρουσίας αναερόβιων βακτηρίων.
Εμφανίζεται σε μεγάλη ποικιλία εδαφών. Ευνοείται σε εδάφη με χαμηλά επίπεδα σιδήρου, χαμηλό ασβέστιο, και φτωχή δομή της οργανικής ουσίας του εδάφους. Όταν το ασβέστιο δεν έχει τη δυνατότητα να ελέγχει την αποδέσμευση των στοιχείων, και το PH δεν είναι ρυθμισμένο σωστά, έχουμε υπερβολική αποδέσμευση ορισμένων μετάλλων. Η παρουσία του επίσης δηλώνει χαμηλό επίπεδο φωσφόρου, είτε λόγω τροφοπενίας, είτε επειδή ο φώσφορος είναι δεσμευμένος. Τα δύο παραπάνω οφείλονται στην ανεπάρκεια οργανικής ουσίας.
Capsella brusta-pastoris, οίκ. Brassicaceae
Πηγή εικόνας: http://www.oshims.com/herb-directory/s/shephards-purse
Πηγή εικόνας: http://www.sageherbalhealing.com/garden4.html
Ετήσιο χειμερινό αγριόχορτο που αναπαράγεται με σπόρους και προσαρμόζεται σε μεγάλη ποικιλία συνθηκών (ενδιαιτήματα). Εμφανίζεται πολύ συχνά σε άγονους βοσκότοπους κατά την περίοδο της ξηρασίας.
Είναι πολύ πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία. Κατά την ανάπτυξη του είναι απαιτητικό φυτό αφού απορροφά πολλά θρεπτικά στοιχεία, τα οποία όμως επιστρέφονται στο έδαφος, μετά τον θάνατο του αγριόχορτου και μάλιστα σε οργανική μορφή.
Παρουσιάζεται σε καλλιεργήσιμη γη κυρίως σε κονδυλόριζα, σιτηρά (καλοκαιρινά και χειμερινά) σε κήπους, στις άκρες δρόμων και σε απορρίμματα. Έχει μηδαμινές προτιμήσεις ενώ αναπτύσσεται σε κάθε τύπο εδάφους αρκεί όμως να μην είναι συμπαγή και με αδιαπέρατο στρώμα.
Αποτελεί καλή βοσκή για τα πρόβατα.
Stellaria media, (Στελλάρια) οίκ. Caryophyllaceae
Πηγή εικόνας: http://www.sbs.utexas.edu/bio406d/images/pics/car/stellaria_media.htm
Πηγή εικόνας: http://www.homeopathyandmore.com/forum/viewtopic.php?t=995
Είναι ετήσιο ή ετήσιο χειμερινό αγριόχορτο. Σε ψυχρές περιοχές επιβιώνει και το καλοκαίρι ενώ συμπεριφέρεται σαν μικρής διάρκειας ζωής πολυετές. Το αγριόχορτο είναι θυσανωτό, παρουσιάζει ελαφρό αδέλφωμα. Πολλαπλασιάζεται με σπόρους και με κάθε μορφής ριζωμάτων και έρποντων βλαστών. Όταν εγκατασταθεί το αγριόχορτο, καλύπτει το έδαφος δημιουργώντας τάπητα, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνει την κυκλοφορία του αέρα και του νερού στο έδαφος, αλλά και την έκθεση του στο φως του ήλιου.
Τι δείχνει η παρουσία της Στελλάρια στο χωράφι και τον κήπο μας;
Η στελλάρια βλαστάνει εκεί όπου υπάρχει μια αξιόλογη ποσότητα ενεργού οργανικής ουσίας, κυρίως στην επιφάνεια του εδάφους, ή λιγότερο, σε βαθύτερα στρώματα. Η παρουσία του υποδηλώνει ότι έχει συσσωρευτεί υπερβολική οργανική ουσία, από γρασίδι που δεν έχει αποσυντεθεί, ή ότι έχει συσσωρευτεί αξιόλογη ποσότητα τύρφης και κοπριάς. Από την οργανική ουσία απελευθερώνονται στο έδαφος οξέα και αποδεσμεύονται υπερβολικές ποσότητες θρεπτικών στοιχείων, τα οποία δημιουργούν τοξικότητα, (καίνε), το γρασίδι ή τα λαχανικά. Αυτή η κατάσταση αποτελεί πρόσκληση για τη στελλάρια, η οποία εγκαθίσταται σε τέτοια εδάφη. Μερικές φορές, η οργανική ουσία έχει μπει στη διαδικασία της αποσύνθεσης, μετά ξεραίνεται, ξαναβρέχεται, και ξαναξεραίνεται. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την λοξοδρόμηση της διαδικασίας της αποσύνθεσης, και σε τέτοιες περιπτώσεις η στελάρια εξαφανίζεται με την προϋπόθεση ότι το pH είναι σωστά ρυθμισμένο, δηλαδή ούτε πολύ υψηλό, ούτε πολύ χαμηλό. Το crabgrass, απεικονίζει εδάφη στα οποία έχει δημιουργηθεί κρούστα, και είναι συμπιεσμένα. Τα οξέα από την ατελώς αποσυντηθέμενη οργανική ουσία προκαλούν την αποδέσμευση υπερβολικών ποσοτήτων θρεπτικών στοιχείων. Στο έδαφος δεν υπάρχει τόσο κολλοειδές υλικό, που να τα κρατήσει, με αποτέλεσμα τα στοιχεία αυτά να διαλυθούν στο εδαφικό νερό και να εκπλυθούν.
Πηγές:
ΤΕΙ Κρήτης, Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας, Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ , Πρόγραμμα Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης "Βιολογική Γεωργία" Ενέργεια 3.4.γ (http://triton.chania.teicrete.gr/bio_geo/Tsoyknida/Tsoyknida_1.htm)
