Προς υποψήφιους μανιταροκαλλιεργητές

Καλημέρα! Πρωτοσυνάντησα το kalliergo εδώ και μια εξαετία, από τότε που φύτεψα τους πρώτους σπόρους τομάτας και μελιτζάνας στην ταράτσα μου. Για ένα διάστημα ρούφαγα κάθε άρθρο μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια, παρακολουθούσα στο φόρουμ τους διαλόγους μεταξύ ερασιτεχνών που είχαν τις ίδιες καλλιεργητικές αγωνίες με τις δικές μου (σταματώ να ποτίζω πριν ή μετά την εμφάνιση του πρώτου τοματακίου, σε τι απόσταση πρέπει να είναι ο βασιλικός απ' τη μελιτζάνα κλπ), φαντασιωνόμουν ταρατσοφυτείες πατάτας με γιγάντιο εμβαδόν (3-4 τμ). Αυτά δηλαδή που λίγο-πολύ κάνουν όλοι εδώ μέσα.

Κάποια στιγμή τα έφερε έτσι η τύχη και, για να αντιμετωπίσω τη διαφαινόμενη ανεργία, ασχολήθηκα με την καλλιέργεια (κατ' άλλους: εκτροφή) πλευρώτους. Ξεκίνησα αρχές του 2013, σε έναν εγκαταλελειμμένο χώρο που μου παραχώρησε φίλος στις παρυφές της πόλης και παλαιότερα χρησιμοποιείτο ως... χοιροτροφείο. Έχοντας πολλή όρεξη και -δυστυχώς- άπειρο χρόνο, πειραματίστηκα αρκετά. Έφτιαξα δικό μου υπόστρωμα, αγόρασα κι έτοιμα απ' τους γνωστούς παραγωγούς. Δοκίμασα διάφορα στελέχη μυκηλίου απ' το εσωτερικό και το εξωτερικό. Πειραματίστηκα με τις εποχές, τις υγρασίες... Εν τέλει, για να μην πλατειάζω, από τα τέλη του 2013 μέχρι σήμερα ασχολούμαι πια επαγγελματικά με την παραγωγή (προφανώς όχι στο παλιό χοιροτροφείο).

Δε θα πω ότι τα ξέρω όλα, σίγουρα όμως έχω πλέον μάθει αρκετά τόσο για το παραγωγικό όσο και για το εμπορικό κομμάτι (σημείωση: όσο κι αν το υποτιμάμε, το δεύτερο είναι απείρως σημαντικότερο του πρώτου, εάν μιλάμε για επάγγελμα). Επειδή λοιπόν βλέπω απ' το φόρουμ, αλλά κι από ανθρώπους που με συναντάνε καθημερινά, ότι το μανιτάρι "φοριέται πολύ" ως πιθανό αντικείμενο ενασχόλησης μες στην κρίση, μην ντραπείτε να ρωτήσετε οτιδήποτε σχετικό. Το νιώθω σαν ηθική υποχρέωση, να ανταλλάξω γνώση με ανθρώπους που βρίσκονται στη φάση που βρισκόμουν εγώ πριν από κάποια χρόνια: να μ' ενδιαφέρει κάτι και να μην ξέρω από πού να ξεκινήσω.

Η κουβέντα συνεχίζεται από εσάς...

Με συγκίνησε πραγματικά η δημοσίευση και η ιστορία σου.
Θα ήθελα και φαντάζομαι και όλοι όσοι παρακολουθήσουν αυτή τη συζήτηση, όσον το δυνατόν περισσότερα στοιχεία.

Συγχαρητήρια για το μεγάλο βήμα που τόλμησες να κάνεις και την επιτυχία σου!

• Θα ήθελα να μάθω πόσο καιρό έκανες δοκιμές.
• Ποια ήταν τα βήματα που έκανες ώστε από ερασιτέχνης πειραματιζόμενος καλλιεργητής να γίνεις επαγγελματίας παραγωγός και επιχειρηματίας.
• Ποια ήταν τα μεγαλύτερα εμπόδια που αντιμετώπισες.
• Ποιοι σε βοήθησαν και ποιοι σου έβαζαν εμπόδια.
• Σε ποια περιοχή έκανες την επένδυση και την τάξη μεγέθους της επένδυσης.
• Αν βασίστηκες σε κάποιο επενδυτικό πρόγραμμα ή σε ίδιες δυνάμεις.
• Πως βρήκες που θα πουλήσεις.
• Πιστοποιήσεις που χρειάστηκες.
• Συσκευασία, διανομή κ.λπ.
• Που βρίσκουμε τα προϊόντα σου;

Σταματώ κάπου εδώ γιατί οι ερωτήσεις δεν έχουν τελειωμό...
Ευχαριστώ εκ των προτέρων για όποια από τα παραπάνω μπορέσεις να απαντήσεις.
Και πάλι συγχαρητήρια!!!

Πω πω ερωτήσεις! Θα απαντήσω σύντομα, γιατί εάν τις καλύψω όλες στο 100%, θα είναι σα να γράφω τη ζωή μου τα τελευταία δυόμισι χρόνια Ό,τι κενά μείνουν, ξαναρωτάς εσύ ή οποιοσδήποτε άλλος!

1. Θα ήθελα να μάθω πόσο καιρό έκανες δοκιμές. Συνέχεια κάνω! Διαρκώς πρέπει να πειραματίζεσαι με όλους τους παράγοντες - θερμοκρασία, υγρασία, εξαερισμός, τύπος μυκηλίου κλπ. Απλά, στην αρχή δοκιμάζεις τα πάντα. Όταν καταλήξεις στο βασικό, κι αυτό είναι ο τύπος του υποστρώματος (άρα ουσιαστικά ο προμηθευτής), μετά οι δοκιμές έχουν να κάνουν κυρίως με το πώς αυτό θα γίνει πιο παραγωγικό. Παράπλευρα μπορείς να πειραματίζεσαι και με άλλα πράγματα, όπως πχ νέα είδη κλπ, αλλά σε αυτά θα αφιερώνεις όλο και λιγότερο χρόνο.

2. Ποια ήταν τα βήματα που έκανες ώστε από ερασιτέχνης πειραματιζόμενος καλλιεργητής να γίνεις επαγγελματίας παραγωγός και επιχειρηματίας. Εντάξει, το "επιχειρηματίας" ακόμα παίζεται. Νομίζω ότι ήρθε μόνο του. Καθώς έβγαζα μανιτάρια και είδα στην πράξη ότι είχαν ζήτηση, όλοι μου έλεγαν ότι είναι κλάσεις ανώτερα απ' του σούπερ-μάρκετ και με ρωτούσαν πότε θα ξαναέχω, πώς να το πω, "γλυκάθηκα".

3. Ποια ήταν τα μεγαλύτερα εμπόδια που αντιμετώπισες. Θα προσθέσω "και τα μεγαλύτερα λάθη", γιατί νομίζω ότι αυτό είναι το πνεύμα της ερώτησης. Λοιπόν: Πρώτον, η δική μου χαλάρωση. Υπήρξαν μέρες που είπα "έλα μωρέ, δεν πειράζει να μην πάω στο κτήμα μια-δυο μέρες, έτσι κι αλλιώς έχουν ακόμα μέρες μέχρι τη συγκομιδή". Μέγα λάθος. Αν και δεν είναι ντομάτες ή αγγουράκια, να θέλουν καθημερινό πότισμα, ξεζιζάνισμα, λίπανση κτλ, εξακολουθούν να είναι ζωντανοί οργανισμοί που πρέπει να τους ελέγχεις καθημερινά και να τους φροντίζεις. Δεύτερον, για κάποιο διάστημα έδωσα υπερβολικό βάρος στην παραγωγή και λιγότερο στο να εξασφαλίσω την πώληση, ενώ θα έπρεπε να κάνω το αντίστροφο. Τρίτον, ένα σημαντικό εμπόδιο ήταν πως, όταν έψαχνα για μόνιμο χώρο, δεν μπορούσα να πολυκαταλάβω τις πολεοδομικές ζώνες, άρα πού επιτρέπεται και πού απαγορεύεται η καλλιέργεια - κάτι πολύ σημαντικό, γιατί εάν είσαι έστω κι ένα δρομάκι εκτός γεωργικών ζωνών, δε σου κάνει έναρξη η ΔΟΥ. Είχα κατεβάσει το προεδρικό διάταγμα Μεσογείων, σχεδόν το είχα μάθει απέξω, αλλά και πάλι ήμουν πολύ μπερδεμένος. Εκ των υστέρων κατάλαβα ότι εάν είχα πάει σ' έναν τοπογράφο ή μηχανολόγο, θα μου είχαν λυθεί με τη μία οι απορίες. Αλλά λίγο η οικονομική στενότητα, λίγο η ξεροκεφαλιά να τα ανακαλύψω όλα μόνος μου, ξόδεψα πολλή φαιά ουσία χωρίς λόγο.

4. Ποιοι σε βοήθησαν και ποιοι σου έβαζαν εμπόδια. Με βοήθησε πάρα πολύ ο Θοδωρής Αρβανίτης από το Εναλλακτικό Σχολείο Οικολογικής Γεωργίας. Μολονότι ο ίδιος δεν ασχολείται (ή τουλάχιστον τότε δεν ασχολούταν) με τα μανιτάρια, οι συμβουλές του για το πώς οργανώνεται η παραγωγή και στήνεται ένας πρώτος κύκλος διανομής, καθώς και κάποιες συζητήσεις για δικά του παθήματα, υπήρξαν πολύτιμες. Με βοήθησε επίσης ένας από τους "μεγάλους" παραγωγούς υποστρωμάτων, του οποίου το όνομα δε θέλω να αναφέρω για να μη θεωρηθεί διαφήμιση.

5. Σε ποια περιοχή έκανες την επένδυση και την τάξη μεγέθους της επένδυσης. Ξεκίνησα από τους πρόποδες της Πάρνηθας, τώρα παράγω στα Μεσόγεια. Εάν ως επένδυση εννοείς κάποιο χρηματικό ποσό για τούνελ, ειδικές μονώσεις, μηχανήματα κτλ, δεν υπάρχει κάτι τέτοιο, πέρα φυσικά από τα ενοίκια, μικροδιορθώσεις, εργαλεία, μία δεξαμενή+πιεστικό για την υδρονέφωση και τα τρέχοντα έξοδα παραγωγής (υποστρώματα, υλικά συσκευασίας). Τις εγκαταστάσεις τις βρήκα έτοιμες και απλά τις αναδιαμόρφωσα για τη συγκεκριμένη χρήση. Άρα η επένδυση που έκανα ήταν βασικά ο χρόνος μου, ο ιδρώτας μου και το γεγονός ότι πολύ καιρό δούλευα χωρίς να βγάζω κέρδος. Προσοχή: Δεν προτείνω σε κανέναν να κάνει το ίδιο, διότι το πιθανότερο είναι να τα παρατήσει πολύ σύντομα. Εάν κάποιος έχει ένα, έστω μικρό, κεφάλαιο, καλύτερο είναι να το ρίξει και να στήσει εξαρχής έναν σωστό χώρο και ένα ορθολογικό δίκτυο διανομής. Ας πάει να δουλέψει 1-2 μήνες σε κάποιον παραγωγό για να μάθει τα βασικά της δουλειάς, ή ας ζητήσει βοήθεια από κάποιον ειδικό. Θα γλιτώσει κόπο, θα κερδίσει καλλιεργητικές περιόδους και - το κυριότερο - θα μπορέσει να επικεντρωθεί στο μανιτάρι αυτό καθεαυτό, παρά να ψάχνει πατεντιάρικες λύσεις για το παραμικρό.

6. Αν βασίστηκες σε κάποιο επενδυτικό πρόγραμμα ή σε ίδιες δυνάμεις. Σου απάντησα παραπάνω. Να προσθέσω ένα συμπέρασμα, βλέποντας και άλλους συναδέλφους: Όποιος ξεκινά με σκοπό να ενισχυθεί από προγράμματα, καλύτερα να μην το κάνει, παρά μόνο εάν διαθέτει ΠΑΡΑ πολλά χρήματα. Απ' όσα έχω καταλάβει (μπορεί να κάνω λάθος), για να μπεις στον επενδυτικό νόμο, πρέπει η επένδυση να είναι πάνω από μισό εκατομμύριο.

7. Πως βρήκες που θα πουλήσεις. Αρχικά μεταξύ φίλων και γνωστών. Μετά ο ένας έφερνε τον άλλο. Όταν έφτασα μία ποσότητα, είπα αξίζει το ρίσκο να μεγαλώσω κι άλλο την παραγωγή. Άρχισα να δειγματίζω σε ταβέρνες, εστιατόρια. Κάποιοι έγιναν μόνιμοι πελάτες, κάποιοι περιστασιακοί, πολλοί δεν ενδιαφέρθηκαν. Την πάτησα και κάποιες φορές - επειδή έβλεπα ότι αυξανόταν η ζήτηση, ανέβασα πολύ την παραγωγή, με αποτέλεσμα να πετάξω κιόλας ή να χαρίσω.

8. Πιστοποιήσεις που χρειάστηκες. Για το προϊόν αυτό καθεαυτό δε χρειάζομαι πιστοποιήσεις. Θα χρειαζόμουν εάν ήθελα να τα πουλάω ως βιολογικά, αλλά αυτό είναι ένα επόμενο και αρκετό μακρινό βήμα.

9. Συσκευασία, διανομή κ.λπ. Σου δείχνει η ίδια η δουλειά κι η πελατεία... Με ιδιώτες και καταστήματα εστίασης είναι σχεδόν χέρι-χέρι, τους νοιάζει περισσότερο το προϊόν παρά το περιτύλιγμα. Για παράδειγμα, όταν έπιασα πελάτη τον πρώτο ταβερνιάρη, του τα πήγα πολύ κυριλέ συσκευασμένα. Γυρνάει και μου λέει, ρε φίλε, γιατί με ταλαιπωρείς με πλαστικά και μεμβράνες και σελοτέιπ, βαλ' τα σε ένα τελάρο σκεπασμένο με χασαπόχαρτο, να τα χώνω στο θάλαμο συντήρησης και να βγάζω κάθε φορά αυτά που μου παραγγέλνουν. Το "δύσκολο" είναι εάν μπεις σε καταστήματα τυποποιημένων προϊόντων (μπακάλικα, μίνι-μάρκετ κλπ), όπου χρειάζεσαι συγκεκριμένες τυποποιήσεις, για τις οποίες απαιτείται άδεια συσκευαστηρίου (μελέτη μηχανολόγου, άδειες από τοπική αυτοδιοίκηση και λοιπά γραφειοκρατικά). Εκεί έχεις δύο επιλογές: Είτε έχεις λεφτά και το στήνεις σύμφωνα με το νόμο, είτε πηγαίνεις όσα χρειάζεσαι κάθε φορά για συσκευασία σε ένα πιστοποιημένο συσκευαστήριο. Μακροπρόθεσμα το δεύτερο κοστίζει περισσότερο, αλλά δεν πρέπει να ρίξεις λεφτά με τη μία.

10. Που βρίσκουμε τα προϊόντα σου; Είπαμε, όχι διαφήμιση. Στα σοβαρά τώρα: Νομίζω ότι είμαι ακόμα στα μισά του δρόμου. Όταν ολοκληρώσω το στήσιμο της δουλειάς και την παραγωγή έτσι όπως τα έχω οραματιστεί, θα ενημερώσω!

Ευχαριστούμε πολύ για τις απαντήσεις!!!!
Θα χρειαστεί να τις μελετήσω προσεκτικά και αν χρειαστεί να επανέρθω.
Ευχαριστώ πάρα πολύ για το χρόνο που διέθεσες και σου εύχομαι ολόψυχα κάθε επιτυχία!

Αλήθεια συγχαρητήρια για ότι έχει καταφέρει,λογικά θα το αγαπάς πολύ.
Από την πλευρά μου θα ήθελα να σε ρωτήσω για το κόστος που προαναφέρθηκε, πλέον απ΄ότι γράφεις έχεις μεταφερθεί σε χώρο που έχεις βρει έτοιμα θερμοκήπια και το ανακαίνισες. Στην αρχή όμως με τι κόστος έκανες την πρώτη σου παραγωγή;;; και γενικά τι υλικά χρειάζεται ένα θερμοκήπιο για μανιτάρια;;;

xristoforoS έγραψε: θα ήθελα να σε ρωτήσω για το κόστος που προαναφέρθηκε, πλέον απ΄ότι γράφεις έχεις μεταφερθεί σε χώρο που έχεις βρει έτοιμα θερμοκήπια και το ανακαίνισες. Στην αρχή όμως με τι κόστος έκανες την πρώτη σου παραγωγή;;; και γενικά τι υλικά χρειάζεται ένα θερμοκήπιο για μανιτάρια;;;

Στα μανιτάρια δε χρησιμοποιούμε θερμοκήπια αλλά "τούνελ". Για να μην μπλέκουμε με εξειδικευμένες τεχνικές λεπτομέρειες, θα σου πω επιγραμματικά ότι το θερμοκήπιο συγκεντρώνει την ηλιακή ακτινοβολία εντός του και τη μετατρέπει σε θερμότητα. Το τούνελ κάνει το ακριβώς αντίθετο, δηλ. μονώνει το χώρο από τον ήλιο και τη θερμότητα. Ο σκελετός βέβαια είναι παρόμοιος, αυτό που αλλάζει είναι το περίβλημα: στα τούνελ μανιταριών συνήθως χρησιμοποιείται το λεγόμενο "σάντουιτς", ήτοι φύλλο υαλοβάμβακα μέσα σε φιλμ πολυαιθυλενίου. Σημείωσε επίσης ότι, εάν θέλεις να κάνεις σοβαρή παραγωγή, δε γίνεται καλλιέργεια σε ένα μόνο τούνελ - θα χρειαστείς τουλάχιστον τρία (δεν μπορείς να έχεις στο ίδιο τούνελ υποστρώματα που βρίσκονται σε διαφορετική φάση). Το εμβαδόν των τούνελ εξαρτάται από το πόσο μανιτάρι σκοπεύεις να βγάλεις.

Όσον αφορά τα υλικά, προφανώς εννοείς μηχανήματα, έτσι; Αυτό εξαρτάται από το πόσους μήνες θέλεις να έχεις παραγωγή. Σε περιόδους με "καλό" για τα πλευρώτους καιρό (στην Αττική αυτό σημαίνει τέλη Οκτώβρη έως μέσα Απρίλη), μπορείς να έχεις αξιοπρεπή παραγωγή χωρίς μηχανολογικό εξοπλισμό, το πολύ-πολύ να χρειαστείς μια απλή ιδιοκατασκευή υδρονέφωσης ώστε ν' ανεβάζεις την υγρασία τις μέρες με ξεροβόρι. Εάν όμως θέλεις να παράγεις όλο το χρόνο, πρέπει να εγκαταστήσεις σύστημα με πάνελ υγρής παρειάς και εξαεριστήρες. Μη φανταστείς τίποτα πολύ ακριβό ή καμιά διαστημική τεχνολογία, θέλει όμως μια επένδυση σε (πολύ χαμηλό) τετραψήφιο.

Ελπίζω να σε κάλυψα... Για ό,τι θέλεις, μπορείς να ξαναρωτήσεις. Επίσης, εάν έχεις κάποιο σχέδιο και θέλεις τη γνώμη μου, μπορείς να μου στείλεις προσωπικό μήνυμα.

καλησπέρα φίλε μου διάβασα την ιστορία σου και μπράβο που διάλεξες τον δρόμο τις καλλιέργειας, μονο πλευρότους καλλιεργείς?

Με συγκίνησε πολύ η ιστορία σου και πραγματικά δίνει δύναμη και σε εμάς τους καινούριους! Ευχαριστούμε!