Είδη και ποικιλίες ροδακινιάς
Οι τρείς βασικές κατηγορίες ροδάκινων είναι α) τα επιτραπέζια ροδάκινα (με χνούδι): May Crest, Maria Bianca, O’Henry, Fayette και Royal Glory, β) τα νεκταρίνια (χωρίς χνούδι): Stark Red Gold, Spring Red, May Grand, Fire bright και Rita Star και γ) τα ροδάκινα που είναι κατάλληλα για κονσερβοποίηση: Catherina και Everts.
Τα χαρακτηριστικά των ποικιλιών που έχουν μεγάλη σημασία είναι: ο χρόνος ωρίμανσης του καρπού, το μέγεθος του, το χρώμα του, η ύπαρξη χνουδιού ή όχι, η ευκολία αποχωρισμού της σάρκας από τον πυρήνα (κουκούτσι) και το βάρος του καρπού.
Κλίμα και έδαφος
Η ροδακινιά είναι δέντρο που χρειάζεται πολλή ηλιοφάνεια και θερμότητα έτσι ώστε να δώσει καρπούς. Απαιτεί ξηρό και ζεστό καλοκαίρι, μέχρι 35 βαθμούς Κελσίου. Οι υγρές περιοχές είναι καλό να αποφεύγονται γιατί είναι δύσκολο έως ακατόρθωτο να καταπολεμηθούν ορισμένες μυκητολογικές ασθένειες. Ευδοκιμεί σε έδαφος ελαφρύ, που στραγγίζει και αερίζεται καλά και όχι ασβεστούχο, διότι θα υποφέρει μόνιμα από έλλειψη σιδήρου. Κατάλληλο pH είναι μεταξύ 5,2-6,8. Ανήκει στη κατηγορία των φυτών με μικρή ανθεκτικότητα στα άλατα εδάφους αλλά και του αρδευτικού νερού.
Υποκείμενα ροδακινιάς
Η ροδακινιά πολλαπλασιάζεται με εμβολιασμό πάνω σε υποκείμενο. Δαμασκηνιές που χρησιμοποιούνται ως υποκείμενα είναι:
1. GF-43: Ευρωπαϊκή δαμασκηνιά που παρουσιάζει καλή συγγένεια με τη ροδακινιά αλλά και τη νεκταρινιά,
2. S. Julien GF-655/2: Έχει καλή συγγένεια αλλά προκαλεί νανισμό στα δέντρα μέχρι και 50%,
3. Αμυγδαλιά: Χρησιμοποιείται σε λίγες περιπτώσεις, ιδιαίτερα όταν υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με το ασβέστιο.
Επίσης, υπάρχουν και υβρίδια αμυγδαλιάς-ροδακινιάς όπως το GF 667, το οποίο είναι κατάλληλο και για επαναφύτευση και τα Hansen 2168 & 536, τα οποία έχουν καλή συγγένεια με ροδακινιά-αμυγδαλιά και είναι κατάλληλα για θερμές περιοχές. Στη γειτονική Ιταλία θεωρείται σπουδαίο υποκείμενο, ιδιαίτερα όταν το έδαφος μας περιέχει αρκετό ανθρακικό ασβέστιο.
Η ροδακινιά είναι αυτογόνιμη (δεν είναι απαραίτητη η μέλισσα), οπότε δεν χρειάζεται να καλλιεργήσετε παραπάνω από ένα δένδρο.
Συμβουλή: Τα καλύτερα υποκείμενα για να αναπτυχθεί η ροδακινιά είναι τα σπορόφυτα της άγριας ροδακινιάς.
Φύτευση ροδακινιάς
Η καλύτερη εποχή φύτευσης είναι από τέλη φθινοπώρου μέχρι έως τα μέσα του χειμώνα.
Για όσους έχουν κήπο, μπορείτε να φυτέψετε ροδακινιές είτε σε σχήμα τετραγώνου είτε γραμμικά.
Κατά τετράγωνα, φροντίστε να αφήσετε 4,5-5 μέτρα απόσταση μεταξύ των δένδρων.
Στη γραμμική φύτευση, η απόσταση μεταξύ των δένδρων εξαρτάται από το σχήμα που θα δώσετε στα δένδρα σας. Αν για παράδειγμα, αφήσετε πάνω στο δέντρο σας πολλά κλαδιά και φουντωτά (το δένδρο μοιάζει με κύπελλο), τότε η απόσταση φύτευσης είναι 5 μέτρα. Αν του δώσετε το σχήμα ψαροκόκκαλου (παλμέττα), τότε η κατάλληλη απόσταση είναι 4 μέτρα. Στο σχήμα Y (Ύψιλον), η απόσταση μεταξύ των δένδρων είναι τα 2 μέτρα. Εάν θέλετε να φυτεύσετε νάνες ποικιλίες σε κήπο, η κατάλληλη απόσταση είναι τα 40 εκατοστά.
Συμβουλή: Το πιο αξιόπιστο σχήμα είναι το ψαροκόκκαλο επειδή φτάνει σε κάθε τμήμα του δένδρου η περισσότερη δυνατή ηλιοφάνεια και θερμότητα αλλά και το κόστος διαμόρφωσης είναι μικρότερο.
Κλάδεμα ροδακινιάς
Το κλάδεμα της ροδακινιάς είναι μεγάλης σημασίας και πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο. Σα δένδρο έχει τη τάση να "δίνει" καρπούς σε βλαστούς παλαιότερων ετών, οπότε στόχοι του κλαδέματος είναι να αφαιρούνται παλαιότεροι βλαστοί ώστε να σχηματίζονται νέοι και να παραμένει στο δένδρο ο απαραίτητος αριθμός καρποφόρων βλαστών.
Στη ροδακινιά εφαρμόζονται δύο είδη κλαδέματος, το θερινό και το χειμερινό.
Το θερινό κλάδεμα αποβλέπει στην απομάκρυνση των “περίσσιων” κλαδιών και το κάνουμε τον Ιούνιο.
Το χειμερινό κλάδεμα διακρίνεται σε βραχύ και μακρύ.
Με το βραχύ κλάδεμα, αφαιρούμε κομμάτια των κλαδιών (όχι ολόκληρα) έτσι ώστε να μείνουν πάνω 6-8 ματάκια (οφθαλμοί) και με το κλάδεμα αυτό δεν χρειάζεται αραίωμα. Είναι κατάλληλο για ποικιλίες που παράγουν μεγάλους καρπούς καθώς και σε δένδρα μεγάλης ηλικίας.
Το μακρύ κλάδεμα εφαρμόζεται σε ποικιλίες που “δίνουν” καρπούς μικρούς σε μέγεθος και νεαρά δένδρα. Στη περίπτωση αυτή αφαιρούμε τα κλαδιά ολόκληρα και ακολουθεί και αραίωμα καρπών.
Πότισμα ροδακινιάς
Λόγω ότι η ροδακινιά απαιτεί θερμό καλοκαίρι, έχει και μεγάλες απαιτήσεις σε νερό και μάλιστα να υπάρχει άφθονο νερό για άρδευση. Τη μεγαλύτερη ποσότητα τη χρειάζεται το διάστημα Απρίλιο-Αύγουστο λόγω ότι τη περίοδο αυτή αναπτύσσει πολλούς νέους βλαστούς. Κατάλληλο τρόπος άρδευσης είναι τα μικροσπρέιερς. Ο εκτοξευτήρας τοποθετείται στο έδαφος και κοντά στον κορμό του δένδρου. Είναι από τα καλύτερα συστήματα άρδευσης διότι επιτυγχάνεται οικονομία στο νερό αλλά και σωστή κατανομή αυτού.
Καλλιέργεια ροδακινιάς σε γλάστρα
Μπορείτε να αγοράσετε μια νάνα ποικιλία ροδακινιάς σε μεγάλο δοχείο και να το τοποθετήσετε στο μπαλκόνι σας, αρκεί να είναι σε απάνεμη θέση.
Λίπανση ροδακινιάς
Η ροδακινιά είναι απαιτητικό δένδρο σε άζωτο και κάλιο και λιγότερο σε φώσφορο. Ένα ενδεικτικό σχήμα λίπανσης με άζωτο είναι το εξής:
1ο έτος: 70 γρ./ δένδρο
2ο έτος: 140 γρ./ δένδρο
3ο έτος: 210 γρ./ δένδρο
4ο έτος: 470 γρ./δένδρο
5ο έτος: 730 γρ./ δένδρο
6ο έτος: 1000 γρ./ δένδρο
Τον πρώτο χρόνο η ποσότητα αυτή δίνεται με τις πρώτες 2-3 αρδεύσεις. Σχετικά με το κάλιο χρησιμοποιούμε ή θειικό κάλιο ή χλωριούχο κάλιο και η φωσφορούχος λίπανση θα πρέπει να γίνεται περιοδικά κάθε 2ο ή 3ο χρόνο.
Συνήθης τροφοπενία που παρουσιάζει η ροδακινιά είναι η τροφοπενία σιδήρου (Fe), όπου εμφανίζεται κυρίως σε εδάφη με υψηλό pH. Στην περίπτωση αυτή, εφαρμόζουμε στο χώμα Sequestren σιδήρου και διορθώνεται η έλλειψη.
Εικόνα 3. Έλλειψη σιδήρου σε φύλλα ροδακινιάς
Εχθροί της ροδακινιάς
Πράσινη αφίδα της ροδακινιάς
Πράσινη αφίδα της ροδακινιάς: τα χειμερινά αυγά γεννιούνται στη ροδακινιά και βρίσκονται στους οφθαλμούς και σε εσοχές του φλοιού. Είναι έντομο πολύ ανθεκτικό στο κρύο και προσβάλει νεαρά κλαδιά και τρυφερά φύλλα προκαλώντας τους καρούλιασμα. Η αφίδα είναι σημαντικός φορέας ιών και τα μελιτώδη αποχωρήματά τους προκαλούν ανάπτυξη μυκήτων.
Εικόνα 4. Ενήλικα της αφίδας σε φύλλο ροδακινιάς
Καταπολέμηση: Κατάλληλα σκευάσματα για την αντιμετώπιση της είναι τα Ascot 2,5 WG και Lambdastar 2,5 WG. Διαλύετε 0,4 γραμμάρια σε 1 λίτρο νερό και ψεκάζετε το δένδρο μόλις παρατηρήσετε τις πρώτες προσβολές.
Ανάρσια ή σοκολατένιο σκουλήκι
Ανάρσια ή σοκολατένιο σκουλήκι: η προνύμφη του εντόμου (σκουλήκι) έχει σοκολατένιο χρώμα, ενώ το ενήλικο έχει το χρώμα της τέφρας. Όταν ξεκουράζεται τα φτερά του είναι σε σχήμα στέγης πάνω από το σώμα του. Προσβάλει κυρίως τη ροδακινιά, τη βερικοκιά και την αμυγδαλιά. Παρατηρούνται τρύπες (στοές) στον φλοιό αλλά και σε κλαδιά μικρής ηλικίας. Χαρακτηριστικό της στοάς που σχηματίζει η ανάρσια είναι ένας σωληνίσκος, γνωστός και ως καπνοδόχος. Τους καρπούς τους τρώνε επιφανειακά ενώ σε έντονη προσβολή φτάνουν μέχρι το εσωτερικό τους.
Εικόνα 5. Προνύμφη του εντόμου
Εικόνα 6. Ενήλικο του εντόμου
Εικόνα 7. Ξήρανση κορυφής βλαστού ροδακινιάς λόγω στοάς
Καταπολέμηση: Τα βιολογικά σκευάσματα Bactecin 0,2 DP και Bathikur 1000 DP με τα οποία σκονίζουμε τις φυτικές επιφάνειες που έχουν προσβληθεί. Επίσης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν παγίδες Isomate A/OFM με την εμφάνιση των πρώτων εντόμων και τέλος μπορούμε να ψεκάσουμε με Laser 48 SC.
Βαμβακάδα της ροδακινιάς
Βαμβακάδα της ροδακινιάς: Παρατηρούνται πυκνοί πληθυσμοί σε ροδακινιά, μουριά και ακτινιδιά. Τα αυγά του έχουν χρώμα ερυθροπορτοκαλί (αν δώσουν αρσενικά άτομα) και λευκό(αν δώσουν θηλυκά άτομα). Το ενήλικο είναι κίτρινο ή πορτοκαλί. Οι νεαρές προνύμφες έχουν τη τάση να εγκαθίστανται η μια δίπλα στην άλλη. Προσβάλει κυρίως βλαστούς, κλαδιά, κορμό και πιο σπάνια καρπούς και φύλλα. Τα προσβεβλημένα μέρη εξασθενούνται και μπορεί να έχουμε την ξήρανση ολόκληρου δένδρου.
Εικόνα 8. Ασπίδα θηλυκών ατόμων σε φλοιό
Εικόνα 9. Κλαδί ροδακινιάς με ασπίδια του κοκκοειδούς.
Καταπολέμηση: Κατάλληλο εντομοκτόνο είναι το Admiral 10 EC (για ερασιτεχνική χρήση).
Ασθένειες της ροδακινιάς
Εξώασκος
Εξώασκος: μια ασθένεια που προσβάλει πολύ σοβαρά τη ροδακινιά αλλά και την αμυγδαλιά. Τα συμπτώματα είναι ιδιαίτερα έντονα στα φύλλα, τα οποία παρουσιάζουν ανώμαλη πάχυνση, κατσάρωμα αλλά και πάχυνση. Αρχικά το χρώμα τους είναι ερυθρό, στη πορεία γίνεται ερυθροκίτρινο ενώ στο τέλος γίνονται καστανά, μαραίνονται, ξηραίνονται και πέφτουν.
Εικόνα 10. Συμπτώματα φύλλων ροδακινιάς
Καταπολέμηση: Μυκητοκτόνα που χρησιμοποιούνται σε αυτή τη περίπτωση είναι τα Delan 50 SC και Delan 70WG. Στο πρώτο διαλύουμε 1,2-1,4 γρ σε λίτρο νερού και στο δεύτερο 0,8-1 γρ. σε λίτρο νερού και ψεκάζουμε τα φύλλα προληπτικά.
Κορύνεο
Κορύνεο: προκαλεί ζημιές στους βλαστούς, τους οφθαλμούς, τα άνθη, τα φύλλα και τους καρπούς. Αρχικά στα φύλλα έχουμε κυκλικές κηλίδες, οι οποίες στη πορεία γίνονται καστανές και προχωρούν στο κέντρο του φύλλου και ξηραίνονται. Το νεκρό κομμάτι πέφτει και δημιουργούνται οπές που μοιάζουν με τρύπες από σκάγια. Στους καρπούς σχηματίζονται κηλίδες, παρόμοιες με εκείνες των φύλλων, ενώ στους βλαστούς σχηματίζονται κηλίδες οι οποίες μαλακώνουν.
Εικόνα 11. Συμπτώματα της ασθένειας σε καρπό και φύλλο.
Καταπολέμηση: Συνιστάται προληπτικά η χρήση του Baycor 25 WP, όπου διαλύουμε 0,8-1,3 γραμ. σε 1 λίτρο νερό και ψεκάζουμε.
Ωίδιο
Ωίδιο: εκτός από τη ροδακινιά, προκαλεί προβλήματα και στη βερικοκιά. Προσβάλει φύλλα, βλαστούς, άνθη, οφθαλμούς και καρπούς. Χαρακτηριστικό του ωιδίου είναι ότι όλα τα προσβεβλημένα όργανα παρουσιάζουν ένα αλευρώδες επίχρισμα.
Εικόνα 12. Φύλλο προσβεβλημένο από ωίδιο.
Καταπολέμηση: Υπάρχει σκόνη επίπασης, το Fluidosourfe 99 DP, το οποίο δρα προληπτικά. Επίσης, μπορούμε να ψεκάσουμε το φύλλωμα με τα Azupec 80 WG και Azupec 80 WP, διαλύοντας 3-4 γραμ. ουσίας σε 1 λίτρο νερού και δρουν προληπτικά.
Προσοχή: τα συγκεκριμένα λειτουργούν καλύτερα σε θερμοκρασία άνω των 20 βαθμών Κελσίου μέχρι τους 26-27 βαθμούς Κελσίου. Σε υψηλότερη θερμοκρασία προκαλούνται εγκαύματα στα δένδρα.
Μονίλια
Μονίλια: προσβάλει τα άνθη αλλά και τους καρπούς.
Εικόνα 13. Έντονα προσβεβλημένος καρπός από μονίλια.
Καταπολέμηση: Χρησιμοποιείται το Baycor 25 WP, ακριβώς όπως στο κορύνεο. Επίσης, χρησιμοποιείται το Diziram 76 WG, διαλύουμε 2,5-3 γραμ. σε λίτρο νερού και ψεκάζουμε προληπτικά.
Καλλιεργητικές φροντίδες για τη ροδακινιά
Οι καλλιεργητικές εργασίες που συνιστώνται για τη ροδακινιά περιλαμβάνουν τον καθαρισμό των δέντρων από προσβεβλημένα ή ξερά κλαδιά και τη συλλογή των σάπιων ή μουμιοποιημένων καρπών, τα οποία στη συνέχεια θα πρέπει να απομακρύνονται ή να καίγονται.
Η επέμβαση αυτή θα πρέπει να γίνεται με ξηρό καιρό και αποβλέπει στην σημαντική μείωση των διαχειμαζουσών μορφών των εντομολογικών, μυκητολογικών, βακτηριολογικών και άλλων ασθενειών που ταλαιπώρησαν την καλλιέργεια. Συγκεκριμένα: για τον εξώασκο, συνίσταται ψεκασμός των δένδρων μετά τη πτώση των φύλλων και για το κορύνεο προτείνεται ψεκασμός φθινοπωρινός (μετά τη φυλλόπτωση) αλλά και χειμερινός.
Άρθρο για το 2019.kalliergo.gr της Σοφίας Παπάζογλου, Τεχνολόγου Γεωπόνου- Msc “Διαχείριση Περιβάλλοντος’’.
Εικόνες που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο
Εικόνα 1. http://www.about-garden.com/images_data/4783-prunus-persica-redhaven-broskvon-2.jpg
Εικόνα 2. http://www.mzephotos.com/gallery/flowers/peach-flowers.html
Εικόνα 3. http://utahpests.usu.edu/ipm/htm/advisories/treefruit/articleID=17836
Εικόνα 4. http://www.plante-doktor.dk/myzus persicae1.jpg
Εικόνα 5. http://www.forestryimages.org/images/768x512/0660061.jpg
Εικόνα 6. http://farm3.staticflickr.com/2679/4511411428_91448b003f.jpg
Εικόνα 7. http://utahpests.usu.edu/IPM/images/uploads/factsheet/peach-twig-borer/fig2.jpg
Εικόνα 8. http://www.naturefg.com/images/c-animals/pseudaulacaspis-pentagona.jpg
Εικόνα 9. http://www.insectimages.org/images/768x512/1122024.jpg
Εικόνα 10. http://4.bp.blogspot.com/-KOhPLH4oWs0/Ta6MFES3YqI/AAAAAAAAAhc/McShUkFGcvE/s1600/taphrina.jpg
Εικόνα 11. http://1.bp.blogspot.com/_uQd8i7MsTpc/TEfpLWA-ukI/AAAAAAAAACg/c8P9ZFCIUt8/s1600/stigmina-carpophila-04.jpg
Εικόνα 12. http://www.biodiversidadvirtual.org/hongos/data/media/6928/Oidium_sp._31338.2.jpg
Εικόνα 13. http://www.inra.fr/hyp3/images/6033451.jpg
