Νέκρωση βραχιόνων

Η ασθένεια αυτή είναι πολύ διαδεδομένη στην Ελλάδα και προκαλεί πολύ σοβαρές ζημιές στα πυρηνόκαρπα, ιδιαίτερα στην βερικοκιά (die back, gummosis), στο αμπέλι (dying arm), στα εσπεριδοειδή (ιδιαίτερα στην λεμονιά) και στην φιστικιά.

Συμπτώματα

Η συμπτωματολογία της ασθένειας στα πυρηνόκαρπα, στα εσπεριδοειδή και στην φυστικιά, είναι κοινή. Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα της προσβολής είναι η παρουσία διογκωμένων ελκών με επιμήκεις ρωγμές στα κλαδιά ή στον κορμό του δένδρου. Η μόλυνση ξεκινάει από τομές κλαδέματος απ' όπου συνήθως βγαίνει άφθονο κόμμι. Σε τομή του προσβεβλημένου τμήματος στην περιοχή των ελκών παρατηρείται χαρακτηριστικός καστανός μεταχρωματισμός του ξύλου. Τελικά, τα προσβεβλημένα κλαδιά και οι βραχίονες ξηραίνονται, συνήθως το καλοκαίρι. Στη βερυκοκιά, όπου απαντάται συχνότερα η ασθένεια, ιδιαίτερα ευπαθής ποικιλία είναι το υπερπρώϊμο Τύρινθας ενώ λιγότερο ευαίσθητη η ποικιλία Μπεμπέκου.

Στο αμπέλι, η μόλυνση ξεκινά από τις τομές κλαδέματος, από όπου εισέρχεται ο μύκητας (παράσιτο πληγών). Οι προσβεβλημένοι ιστοί νεκρώνονται και παρατηρείται σε τομή καστανός μεταχρωματισμός του ξύλου, που παραμένει όμως σκληρό όπως το υγιές. Από τους προσβεβλημένους βραχίονες προκύπτει ασθενική και παραμορφωμένη βλάστηση (νάνοι βλαστοί, βραχυγονάτωση, παραμορφωμένα και χλωρωτικά φύλλα). Όταν η ασθένεια δεν έχει προχωρήσει ακόμη πολύ, νέα υγιής βλάστηση, χωρίς σταφύλια, μπορεί να καλύψει την ασθενική και μαζί και τις πρώτες ενδείξεις για την ασθένεια. Αυτή αναπτύσσεται αργά και έχει τελικό αποτέλεσμα την ξήρανση των πρέμνων. Προσβάλλονται συνήθως πρέμνα ηλικίας πάνω από 10 ετών. Η ευπάθεια των τομών κλαδέματος εξαρτάται από την εποχή εκτέλεσής του. Όταν γίνει στην περίοδο ληθάργου (χειμώνας) οι τομές παραμένουν για μεγαλύτερο διάστημα ευπαθείς. Αντίθετα, αν γίνει όταν αρχίσει το «φούσκωμα των ματιών», οι τομές είναι πρακτικά ανθεκτικές λόγω της «δακρύρροιας» (εκροής χυμών), που εμποδίζει τη μόλυνση από τα σπόρια του μύκητα. Τομές κλαδέματος, που γίνονται στο τέλος του χειμώνα, παραμένουν ευπαθείς για μερικές εβδομάδες. Ανάμεσα στις ποικιλίες περισσότερο ευαίσθητες είναι το Σαββατιανό, η Σουλτανίνα, το Κάρντιναλ, το Ραζακί, το Ξινόμαυρο, το Ασύρτικο.

Αίτιο - Συνθήκες ανάπτυξης

Η ασθένεια προκαλείται από τον ασκομύκητα Eutypa lata με αγενή μορφή Cytospporina lata, η οποία δεν παίζει κάποιο ρόλο στον κύκλο της ασθένειας. Η ανάπτυξη των αναπαραγωγικών οργάνων του μύκητα (καρποφοριών, σπορίων) γίνεται αργά. Μετά την είσοδό του στο φυτό, ο μύκητας εγκαθίσταται αρχικά στο ξύλο, αργότερα στο κάμβιο και στο φλοιό, όπου αναπτύσσεται νεκρώνοντας τους ιστούς και σταδιακά προκαλεί την δημιουργία ελκών και τη νέκρωση βραχιόνων. Μετά 5 χρόνια από την μόλυνση στα ξηραμένα δένδρα ή στους νεκρούς προσβεβλημένους ιστούς σχηματίζονται οι καρποφορίες του (περιθήκια), απ’ όπου θα ελευθερώνονται τα ασκοσπόρια, τα οποία μεταφέρονται με τον αέρα σε μεγάλες αποστάσεις προκαλώντας νέες μολύνσεις. Πολύ σημαντικός παράγοντας για τον σχηματισμό των καρποφοριών του μύκητα και την ελευθέρωση των σπορίων του είναι η βροχή. Η μέση ετήσια βροχόπτωση μιας περιοχής πρέπει να είναι τουλάχιστο 420mm.

Αντιμετώπιση

Για την αντιμετώπιση της ασθένειας συνιστώνται προληπτικά καταστροφή των προσβεβλημένων κλαδιών, αποφυγή εκτέλεσης μεγάλων τομών κατά το κλάδεμα, χρησιμοποίηση απολυμασμένων εργαλείων και απολύμανση των τομών κλαδέματος με τα κατάλληλα μέσα. Στις ευαίσθητες ποικιλίες σκόπιμο είναι επίσης να εκτελείται το κλάδεμα, όσο το δυνατόν αργότερα.

Πηγή