Η παρουσία της ασθένειας είναι πολύ διαδεδομένη στην Ελλάδα αλλά και σε πολλές περιοχές του κόσμου. Θεωρείται παλιά ασθένεια και είναι γνωστή με το όνομα "τσιλίκ μαράζι". Πρόκειται για μια χρόνια αδροβακτηρίωση, δηλαδή το βακτήριο εγκαθίσταται στα αγγεία του ξύλου και από εκεί εξαπλώνεται και προσβάλλει τη νεαρή βλάστηση, προκαλώντας σταδιακή ξήρανση των πρέμνων. Περισσότερο ευαίσθητες θεωρούνται οι ποικιλίες Σουλτανίνα και Ραζακί.
https://2019.kalliergo.gr/khpos-kthma-agrokthma-cat/10087-vaktiriaki-nekrosi.html#sigProId015b84ee7c
Συμπτώματα
Διαγνωστικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι ο καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων του ξύλου. Οι κεφαλές στην αρχή της άνοιξης παρουσιάζουν διογκώσεις λόγω υπερπλασίας των ιστών. Επίσης, παρατηρείται καθυστερημένη και μονόπλευρη έκπτυξη οφθαλμών ή νέκρωση των κεφαλών. Οι διογκωμένοι ιστοί είναι τυρώδους σύστασης κι αργότερα αφυδατώνονται και συρρικνώνονται, οπότε μπορεί να δημιουργηθεί κοιλότητα κάτω από το φλοιό (σύμπτωμα "τυρί"). Οι οφθαλμοί νεκρώνονται. Κοντά στη βάση των κληματίδων δημιουργούνται σχισμές οι οποίες εξελίσσονται σε επιμήκη, βαθειά έλκη. Ολόκληροι βραχίονες μπορεί να ξεραθούν.
Στα φύλλα μπορεί να εμφανισθούν νεκρωτικές κηλίδες ή ξηράνσεις περιοχών του ελάσματος, κυρίως με υγρή και βροχερή άνοιξη.
Παθογόνο - Συνθήκες ανάπτυξης
Η ασθένεια οφείλεται στο βακτήριο Xylophilus ampelinus και προσβάλλει μόνο το αμπέλι. Το βακτήριο διαχειμάζει μέσα στα αγγεία του ξύλου των προσβεβλημένων πρέμνων, απ'όπου μέσω του αγωγού συστήματος του φυτού μεταφέρεται διασυστηματικά και μολύνει τους νεαρούς βλαστούς. Η μετάδοση του βακτηρίου γίνεται συνήθως με τα εργαλεία του κλαδέματος αλλά και με τη βροχή (ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται με άνεμο) καθώς τα βακτήρια βγαίνουν από τα αγγεία του ξύλου στις τομές του κλαδέματος ή άλλες πληγές. Ιδιαίτερα ευπαθή είναι τα πρέμνα τους μήνες Νοέμβριο-Ιανουάριο, καθώς και η νεαρή βλάστηση νωρίς την άνοιξη. Η μετάδοση του παθογόνου από περιοχή σε περιοχή γίνεται με μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό.
Αντιμετώπιση
Για την αντιμετώπισή του συστήνεται αφαίρεση και κάψιμο των προσβεβλημένων πρέμνων. Επίσης, το κλάδεμα θα πρέπει να γίνεται με ξηρό καιρό και τα εργαλεία του κλαδέματος να απολυμαίνονται συνεχώς. Όταν ο καιρός είναι βροχερός συνιστώνται προληπτικοί ψεκασμοί με κατάλληλα σκευάσματα, για την προστασία των τρυφερών φύλλων.
Πηγή
Πηγή εικόνων 1 και 2: www.eppo.org/QUARANTINE/bacteria/Xylophilus_ampelinus/XANTAM_images.htm