ΦΥΤΕΜΑ ΕΛΙΑΣ

Στο μέρος που σε κάποια χωριά όπου υπήρχαν αγριλίδες έτσι λένε τις άγριες ελιές τις κεντρίζανε και καθότι λένε αλλά είναι και αλήθεια είναι ποιο ανθεκτικό φυτό έχει καλλίτερο ριζικό σύστημα και αντέχει περισσότερο στην ανομβρία έτσι δεν χρειαζότανε και πολύ φροντίδα.

Αγαπητέ Φίλε ipgalgad,
λόγω κάποιας πρακτικής καί λειτουργικής δυσχέρειας, δέν μπορώ νά σού γράψω ιδιαίτερα σέ ό,τι ερωτάς (καί όσα μείζονα θά διερωτηθής).
Αντί τούτου, σού επισυνάπτω τό παρακάτω πού είχα από κάποιν φίλο καί, ... φαντάζομαι.... θά καλυφθής, ή,,, τού'λάχιστον, θά εύρης όσα δέν θά σού είπουν οι άλλοι, οι πολλοί
PALIOS

Αγαπητέ Φίλε ipgalgad,
λόγω κάποιας πρακτικής καί λειτουργικής δυσχέρειας, δέν μπορώ νά σού γράψω ιδιαίτερα σέ ό,τι ερωτάς (καί όσα μείζονα θά διερωτηθής).
Αντί τούτου, σού επισυνάπτω τό παρακάτω πού είχα από κάποιν φίλο καί, ... φαντάζομαι.... θά καλυφθής, ή,,, τού'λάχιστον, θά εύρης όσα δέν θά σού είπουν οι άλλοι, οι πολλοί
PALIOS

......
τό εκανα ως "προσθήκη αρχείου" - "εισαγωγή",, συνημμένο αρχείο, μά... , μετά, ... δέν βλέπω τίποτα!
... στό κάνω paste (unformatted):
Γιά τήν Καλλιέργεια τής Ελιάς
(όσα δέν ευρίσκει κανείς στά συνήθη απαντώμενα)

Είδος – Ποικιλία – Προέλευσις

Η ελιά κατά κανόνα είναι κεντρωμένη (μπολιασμένη) σέ `ρίζα αγριλιάς . Υπάρχει, όμως καί ελιά, πού προέρχεται από `ριζοβολία – εκβλάστησι κλώνου ελιάς, όπως συμβαίνει γιά π.χ. στήν Κρήτη. Τέτοια δένδρα, όμως, ‘μέ `ρίζα ελιάς’, δέν μπορούν νά αναπτυχθούν καί νά επιβιώσουν σέ όλα τά εδάφη, ή σέ όσα βλέπετε νά καλλιεργούνται ελιές.
Η αγριλιά, τό υποκείμενο, είτε θά είναι αυτοφυής στήν θέσι πού έλαχε νά ευρίσκεται, ή μεταφυτεύεται από τόν λόγγο καί μπολιάζεται, ή προέρχεται από (επαγγελματικά) φυτώρια, τά οποία κάνουν μαζικά αυτήν τήν δουλειά.
Η ποικιλία, άν καί αποτελή επιλογή τού καλλιεργητή, ως τόσον συνιστώνται οι ‘ντόπιες’ ποικιλίες γιά τήν κάθε περιοχή, (‘ντόπια’ = ποικιλία πού αποδεδειγμένα έχει προσαρμοσθή μέ τά δεδομένα τού τόπου καί έχει επικρατήσει ως υπερέχουσα).

Η καλύτερη περίπτωσις δημιουργίας δένδρου, γενικά, είναι νά κεντρώσης τό αυτοφυές άγριο, εκεί όπου ευρέθη. Κάτω από τίς ίδιες συνθήκες συντηρήσεως, (έδαφος, διατροφή, πότισμα, κ.λ.π.), η υπεροχή του καί κυρίως η αντοχή του είναι σημαντική σέ σχέσι μέ τό μεταφυτευόμενο. Έχει, όμως τό μειονέκτημα τής θέσεως. Δέν είναι εκεί όπου θά ηθάλαμε νά ευρίσκεται!

Γιά τά μεταφυτευόμενα:
Πιό σταθερή είναι η περίπτωσις τής μεταφυτευόμενης – αποσπώμενης αγριλιάς (από τόν λόγγο) καί μπόλιασμα στήν νέα θέσι, (καί όχι νά τήναποσπάσωμε καί νά μεταφέρομε κεντρωμένη!). Ο καλλιεργητής, εδώ μπορεί νά επιλέξη τήν αγριλιά πού κρίνει καλύτερη καί νά εξασφαλίση δυναμικά δένδρα. Αυτό, όμως προϋποθέτει έμπειρο άνθρωπο, δεξιοτέχνη γιά νά εκμεταλλευθή τά πλεονεκτήματα τού ήδη αναπτυγμένου δένδρου – υποκειμένου, αλλά καί ικανό μόχθο, στόν οποίον όμως ο άπειρος δέν μπορεί νά ανταπεξέλθη.
Η λύσις τής μεταφοράς καί μεταφυτεύσεως ετοίμων δενδρυλίων από φυτώρια, είναι η πλέον τετριμμένη γιά τούς περισσότερους καί δή γιά τήν μαζική δενδροφύτευσι, (καί γιά έμπειρους καί γιά άπειρους!). Τά δενδρύλια είναι έτοιμα, τά βλέπεις, έχουν μπάλλα χώματος (σέ γλάστρα, ή σέ σακκουλάκια), αλλά, επειδή η μέχρι εκείνου τού σημείου ανάπτυξίς των καί η συντήρησις έχει επιτευχθή σέ συνθήκες ‘ευφτροφίας’, απαιτείται ανάλογη προσοχή στήν συντήρησί τους, μέχρις νά σταθούν καλά ‘στά πόδια τους’ στήν νέα τους θέσι, γιά τά πρώτα 2-3 χρόνια.
Επίσης στήν τελευταία περίπτωσι, επισημαίνω ιδιαίτερα τό ενδεχόμενο νά μολύνετε τόν τόπο σας μέ ανεπιθύμητα ζιζάνια (π.χ. τήν ξυνήθρα!) πού μεταφέρονται μέ τά χώματα τού φυτωρίου. Γιά τούς περισσότερους, τούτο, δέν έχει σημασία, αλλά γιά τά ‘παρθένα’ εδάφη κάτι τέτοιο μπορεί νά αποδειχθή ανάθεμα.
Εμπιστεύεσθε τούς φυτωριούχους ανάλογα μέ τήν αξιοπιστία τους, όπως διαχρονικά έχει αποδειχθή από τήν εξέλιξι καί τήν προκοπή τών φυτών τους στίς καλλιέργειες τών ανθρώπων οι οποίοι προμηθεύθηκαν απ’ αυτούς. Σημειώσατε ότι οι χωρικοί – καλλιεργητές έχουν συνδέσει τήν επιτυχία τών δενδρυλίων στό τόπο τους, περισσότερον μέ τόν τόπο προελεύσεως τών δενδρυλίων καί λιγότερο μέ τόν συγκεκριμένο προμηθευτή.
Η εξέλιξις τού φυτού, η καρποφορία του, οι αντοχές του, ..., (ειδικά στίς ελιές), δέν έχει νά κάνει τίποτα μέ αυτό πού βλέπετε στό δεντράκι στήν γλάστρα τού φυτωρίου, ή ό,τι εσείς νομίζετε. Θά πρέπη νά γνωρίζετε πολύ καλά τίς λεπτομέρειες πού θά πρέπη νά ψάξετε, ή νά ζητήσετε, αλλά αυτό δέν είναι θέμα τού παρόντος. Γιά τούτο αρκεσθείτε στήν αξιοπιστία τού προμηθευτή σας.
Κατωτέρω, θεωρείται εμμέσως πλήν σαφώς ότι αναφερόμεθα σέ μεταφύτευσι δενρυλίων από φυτώριο, εκείνων πού έχουν μπάλλα χώματος. Γιά κάθε άλλη περίπτωσι, ο ενδιαφερόμενος μπορεί νά ανατρέξη στό σχετικό πόστ : Φύτευση και μεταφύτευση δένδρων και φυτών στό 2019.kalliergo.gr .


Έδαφος- Περιοχή καί Θέσις:

Κλίσις εδάφους: Προτιμάτε (εφ’ όσον έχετε επιλογή) τά επικλινή εδάφη, πλευρώματα . Ο προσανατολισμός τού εδάφους δέν έχει ιδιαίτερη σημασία. Καλόν είναι, όμως, νά είναι ανοιχτά στήν καλοκαιρινή μεσημεριανή αύρα, ή/καί στό βραδυνό δροσερό κατεβατό. Αποφεύγετε τίς γούβες όπου τά πρωϊνά κρατούν υγρασία – δροσιά –πάχνη, ή τού’λάχιστον άν βάλετε εκεί ελιές, μή βάλετε ποικιλίες ευαίσθητες στόν δάκο.

Σύστασις Εδάφους: Προτιμάτε εδάφη μέσης συστάσεως – ευφορίας έως άγονα. (γενικά, δέν δεσμεύεις εύφορο έδαφος γιά ελιές!). Τά στραγγιζόμενα εδάφη είναι προτιμώτερα, ενώ τά βαριά αργιλώδη, όπως καί τά λιμνάζοντα, θά οδηγήσουν σέ καχεξία τά δένδρα.
Τά ασπροχώματα, τά πασπαρώδη, τά πετρώδη, τά μποκριλερά τά προτιμά περισσότερον η ελιά. Αντιθέτως, σέ αμμώδη εδάφη μέ επικρατέστερο τήν χαλαζιακή – πυριτιούχα άμμο (από στουρναρό-πετρα), ή μέ αμμό-πετρα, δηλαδή εδάφη – κοκκινιές όπου επικρατεί κυρίως τό κοκκινό-ρεικο, η ελιά δέν διαθέτει κανένα πλεονέκτημα γιά νά αναπτυχθή από μόνη της. Ο καλύτερος δείκτης είναι η τάσις πού εμφανίζουν νά φυτρώνουν καί νά αναπτύσσονται οι αυτοφυείς αγριλιές στό χέρσο ή στόν κοντινό λόγγο.
Θέσις

Γιά τήν αποφυγή ζημιάς από τό χαλάζι, τήν άνοιξι καί τό φθινόπωρο, λάβετε υπ’ όψιν σας ότι οι ‘δρόμοι τού χαλιζιού’ είναι λίγο – πολύ συγκεκριμένοι τίς εποχές αυτές καί άν θέλετε καί μπορείτε νά τό αποφύγετε, επιλέξετε τόν τόπο.
Αποφεύγετε νά βάζετε ελιές σέ τόπο ανοιχτό στόν πολύ αέρα όταν αυτός έρχεται μεταφέροντας σκόνη (καί ψύγματα) από άμμο, (τραυματίζουν πολύ τά φύλλα)
Άν τό χωράφι όπου θά βάλετε τά δένδρα σας πρόκειται νά τό καλλιεργείτε καί δέν θέλετε νά δεσμεύσετε τόν καλό τόπο σας, τότε, μπορείτε νά βάλετε τά δένδρα σας παράμερα, γιά παράδειγμα κοντά στίς αναβαθμίδες (μάντρες), αλλά λογαριάστε ότι άν εκείνο τό σημείο δέν θά καλλιεργείται μήπως μέ τά χρόνια έχετε νά παλέψετε μέ άλλα αυτοφυή δένδρα!
Επίσης, επειδή δέν γνωρίζετε άν στό απώτερο μέλλον θά έχετε τήν δυνατότητα νά συντηρείτε επαρκώς τό χωράφι μέ τίς ελιές σας, αποφύγετε τόπους – σημεία όπου έχουν τήν τάσι νά φυτρώνουν – αναπτύσσονται βάτα., ή κάτι άλλο αντίστοιχο (τά βάτα επεκτείνονται άσχημα, δέν καθαρίζονται εύκολα καί δημιουργούν μεγάλο πρόβλημα καί γιά τά δένδρα καί γιά τό μάζωμα!)
Όσον αφορά τό υψόμετρο, εξυπακούεται ότι δέν πάς πάνω από τά 500 μ.



Προετοιμασία Εδάφους:

Τό τετριμμένο, βαθύ όργωμα μέ αλέτρι, (όχι μέ φρέζα!). Είτε ενωρίς τό φθινόπωρο, αφού έχει ήδη ποτίσει καλά τό έδαφος , ή, πρός τό τέλος τού Απρίλη, όταν έχει στεγνώση επιφανειακά τό έδαφος, (όχι μέσα στόν χειμώνα καί αρχές τής ανοίξεως). Άν τό χωράφι είναι πλεύρωμα, τό τρακτέρ θά οργώνη μόνον πρός τήν μιά πλευρά, γυρίζοντας τά χώματα μόνο πρός τά επάνω, (θά έχη δηλάδή πάντα στά δεξιά του τό ανηφορικό – οργωμένο τμήμα). Θέλομε ‘γύρισμα’ – ‘κόψιμο’ τού εδάφους καί όχι αναστροφή τών χωμάτων!
Σημειώνεται ότι τό βαθύ όργωμα έναν σκοπό έχει: Νά αποκόψη τίς `ρίζες από τά ζιζάνια καί νά προλάβη νά `ριζοβολήση ανάλογα βαθειά τό φυτό, πρίν τό ανταγωνισθούν τά ζιζάνια καί καθίσουν τά χώματα.
Άν τό έδαφος είναι πετρώδες μέ `ρηζημιό (`ριζωμένες πέτρες) καί δέν δύνασθε νά βάλετε αλέτρι ... :
θά σάς είπω τί κάνουν οι Ιταλοί καί ... προσανατολίσετε τήν πρακτική σας σέ αυτήν τήν λογική. Ανοίγουν ένα ‘μνήμα’ μέ τήν τσάπα, 1x1x1 ! Τό γεμίζουν αλλεπάλληλες στρώσεις αμμο-χαλικό-χωμα καί κοπριά. Επάνω – πάνω, (θά καθίσουν καί ένα 20% τά χάματα!), η τελευταία στρώσις από τό δικό του χώμα καί .... εκεί φυτεύουν τήν ελιά! Λίγο πότισμα στήν αρχή καί μετά... δέν ασχολούνται πιά!

Άν `ρίξετε λίπασμα; Όταν οργώσετε τό φθινόπωρο (γιά νά τό φυτέψετε αμέσως μετά, τόν Νοέμβρη), τότε, μόνον τοπικά καί κάτω από τήν `ρίζα. Άν τό οργώσετε στά μέσα τής ανοίξεως καί πρόκειται νά τό ψυτέψετε σέ λίγο καιρό,(τόν Μάη), τότε καί καλύτερα, μπορείτε νά λιπάρετε τό έδαφος πρίν τό όργωμα.



Εποχή (μετα-)Φυτεύσεως καί Συντήρησις Εδάφους:

Οι περισσότεροι, κατά κανόνα θά έλεγα, (μετα-)φυτεύουν τά έρριζα δενδρύλιά τους τέλος χειμώνα – αρχές ανοίξεως, κυρίως τόν Φλεβάρη. Γιά λόγους μάλλον πρακτικούς, όπως βολεύονται. Ως τόσον η πρωπική μου εκτίμησις καί εμπειρία είναι λίγο διαφορετική.
Τό `ρίζωμα τού φυτού απαιτεί ‘κρύα εποχή’. Επίσης πολύ σημαντικό γιά τό έδαφος είναι νά έλθη μετά από ‘ξηρή εποχή’. Ανάμεσα σέ αυτές τίς δύο ‘εποχές’, τι θά συνιστούσα:
(μετα-)Φυτεύετε τά δενδρύλιά σας είτε πρός τό τέλος τού Νοέμβρη, ή τόν Μάη.
Γιά τόν Νοέμβριο: επιλέξετε πρός τήν χάσι τού φεγγαριού καί ακόμη καλύτερα όταν η Σελήνη μπαίνει στόν αστερισμό τής Παρθένου (αστρονομική- sidereal καί όχι αστρολογική – tropical θέσις). Τό χωράφι θά τό έχετε οργώσει (μέ αλέτρι) ενωρίτερον, πρίν πιάσουν οι πολλές βροχές, ή θά τό έχετε ετοιμάσει από τόν περασμένο Απρίλη - Μάη . Σέ καμμιά περίπτωσι, εδώ, μή τό φρεζάρετε (γιατί, εν όψει τών αναμενομένων πολλών βροχών, θά περιορισθή σημαντικά τό πλεονέκτημα τής ‘ανάσας’ καί τής υδατοσυγκρατήσεως τού εδάφους).
Γιά τόν Μάϊο: επιλέξετε κοντά στήν Νέα Σελήνη, 3-4 ημέρες πρίν αυτή φθάση στήν Πούλια, (καί, επειδή ίσως νά μήν τήν βλέπετε, θεωρητικά όταν μπαίνει στόν αστερισμό τού Ταύρου). Απαραίτητη ποροϋπόθεσις, εδώ, γιά νά εκμεταλλευθείτε τά πλεονεκτήματα αυτής τής επιλογής εποχής, είναι νά οργώσετε (βαθειά) τό χωράφι σας τήν άνοιξι, όσον αργά μπορείτε, καί, νά μή τό φρεζάερετε!

Σημειώνεται εδώ σχετικά μέ τό «μετά από ‘ξηρή εποχή’», ότι: η `ριζοβολία τών δένδρων μετά τά χρόνια τής μεγάλης ανομβρίας, ήταν κάτι τό μοναδικό. Έχει πολλούς λόγους νά τό υποστηρίξη τούτο κάποιος, αλλά αναφέρω απλώς αυτό πού λένε οι χωρικοί: «τά πολλά νερά ξεπλένουν καθίζουν καί αδυνατίζουν τόν τόπο, τά πανω-χώματα..». Τώρα, ... τό νά περιμένη κανείς γιά τέτοια δουλειά νά πετύχη τέτοιες συγκυρίες, .... δέν ξέρω άν στόν 30ετή κύκλο (περί τό 2020- 22., ή ‘47+... καί... άν!), αλλά θά πρέπη πρώτα νά βιώση καί τό δράμα ή τόν εφιάλτη τής ξηρασίας, πού μακάρι νά μήν τού συμβή. Δέν τό αναφέρω τούτο μέ τήν έννοια τού νά περιμένη, αλλά αντιθέτως, νά ξέρη ότι ότι μετά από μιά τέτοια δοκιμασία τί μπορεί νά εκμεταλλευθή!

Γιά τήν αντιμετώπισι τής χορτονομής:
Άν τό φυτέψετε τόν Νοέμβριο, θά τό φρεζάρετε, κανονικά, τήν άνοιξι (καί γιά ‘χλωρή λίπανσι’).
Άν τό φυτέψετε τόν Μάϊο, τότε, θά τό φρεζάρετε τήν επομένη άνοιξι. Επειδή, όμως , στήν περίπτωσι αυτή τά χόρτα αναμένετε νά τρανώσουν πολύ, (καί γιά καλύτερα αποτελέσματα), προτιμήσετε μέσα στό 1ο καλοκαίρι (καί αρκετά πρίν τίς βροχές) νά σπείρετε – νά `ρίξετε επιφανειακά στό όργωμα βίκο. Ο βίκος μέ τίς πρώτες βροχές θά φυτρώση καί θά περιορίση σημαντικά τά άλλα ζιζάνια καί θά λειτουργήση ως αζωτοδεσμευτικό γιά τόν εμπλουτισμό τού εδάφους. Τήν ερχομένη άνοιξι, είτε αλέθετε τόν χλωρό βίκο μέ τήν φρέζα, ή τόν κόβετε γιά νομή στά ζώα, ή , (άν μπορούσατε νά ασφαλίσετε τά δενδρύλια) βάζετε τά ζώα νά τόν βοσκήσουν.

Τά υπέρ καί τά κατά τής επιλογής σας γιά κάθε εποχή:
Όργωμα τό Φθινόπωρο καί ψύτεμα τόν Νοέμβριο (τέλος): πολύ καλή καί δυναμική `ριζοβολία, λιγώτερη απαίτησι γιά υδατική συντήρησι τό ερχόμενο καλοκαίρι, αλλά θά έχετε νά αντιμετωπίσετε καί πολύ χόρτο τήν άνοιξι.
Φύτεμα τόν Φλεβάρη (τό συνηθισμένο): κανονική `ριζοβολία, κανονική υδατική συντήρησι τό καλοκαίρι, ελλειπής χρόνος γιά νά αερισθή – ανασάνη τό έδαφος καί, τό φθινόπωρο, άν δέν τό σπείρετε τι, θά γεμίση χόρτα.
Όργωμα καί φύτεμα αργά τήν άνοιξι: επιτυγχάνεται ο μεγαλύτερος δυνατός αερισμός, ηλιασμός καί υδατοσυγκράτησις γιά τό έδαφος, απαιτείται επισταμένη υδατική συντήρησις γιά τό επερχόμενο καλοκαίρι, καί, άν τά φυτά ‘σταθούν’ καλά τό καλοκαίρι, τότε η `ριζοβολία τους στό ερχόμενο φθινόπωρο – χειμώνα αναμένεται νά είναι η πιό αποτελεσματική, αλλά καί η ανάπτυξις τών χόρτων ως τήν ερχομένη άνοιξι θά είναι η πλέον σημαντική.


Μετα-Φύτευσις τών Δενδρυλίων

Τά δενδρύλια (μετα-)φυτεύονται μέ τήν μπάλλα τού χώματος (χωρίς τό σακκουλάκι!). Ξέβαθα, η επιφάνεια τής μπάλλας τού χώματός των δέν θά είναι κάτω από 10-15 εκ. από τήν επιφάνεια τού εδάφους, (τό υπόστρωμα θά πρέπη νά είναι ‘ανασηκωμένο’- δουλεμένο βαθειά καί όχι νά τίθενται τά φυτά μέ τήν μπάλλα τους πολύ βαθειά!).
Από τά φυτά, στήν μεταφύτευσι, αφαιρούνται οι κορυφές (10-20 εκ.) καί προπαντός κάθε τι τό τρυφερό. Επίσης ψαλλιδίζονται όλες οι `ρίζες πού εξέχουν από τήν μπάλλα τού χώματός των.
Τά φυτά, κατά τήν τοποθέτησί των, πατώνται γύρω στήν `ρίζα τους (γιά νά καθίσουν καί νά δέσουν τά χώματα) καί, ποτίζονται (όχι νά λημνάση τό νερό!) πάντοτε, ό,τι καιρό καί νά κάνη!
Στερέωσις τών φυτών, (μέ παλούκι – καλάμι, χωρίς νά σπάσετε τήν μπάλλα τους!)

Όσον αφορά τίς αποστάσεις, ειδικά γιά τίς ελιές:
Οι περισσότεροι προτιμούν αποστάσεις τέτοιες ώστε: άν τά δένδρα μεγαλώσουν, νά κλείνουν σχεδόν όλον τόν τόπο, δηλαδή λιγώτερο από 10 μ. Τούτο, (5-7 μ.) τό θεωρώ πολύ κοντά. Τά φυτά, ακόμα καί όταν μεγαλώσουν, θά πρέπη νά διαθέτουν ικανή απόστασι αέρα μεταξύ των. (τά κλήματα, γιά συγκεκριμένο λόγο φυτεύονται κοντά, όχι όμως καί οι ελιές!). Οι ρίζες μιάς ελιάς (αγριλιάς) πού τήν αγκαλιάζεις άνετα, σέ τόπο όχι εύφορο, εκτείνονται σέ ακτίνα πού ξεπερνούν τά 10 μέτρα! Εξ άλλου, άν τά δένδρα ισκιώνουν όλο τόν τόπο, τότε τό χωράφι δέν μπορεί νά χρησιμοποιηθή συγχρόνως καί γιά άλλη καλιέργεια η οποία θά ωφελούσε καί τά δένδρα, αλλά ακόμη, μή τε η αυτοφυής χορτοβλάστησις θά είναι ικανή στήν δυναμική ανανεώσεως τού εδάφους. Έτσι, στήν πυκνοφύτευσι, από ένα σημείο καί πέρα θά πρέπη νά ενισχύης τό έδαφος μέ λίπανσι.
Ως τόσον η πυκνότης φυτεύσεως αποτελεί θέμα επιλογής τού καλιεργητή.


Συντήρησις τών νέων Φυτών καί Διαχείρισις τού εδάφους στά αμέσως επόμενα (2-3) χρόνια

Χειρισμός τών χόρτων – ζιζανίων: Τό έδαφος, τά πρώτα χρόνια, ως καλλιεργημένο, θά έχει τήν τάσι νά ευνοή σημαντικά τήν ανάπτυξι τής χορτοβλαστήσεως, ενώ τά δένδρα θά απαιτούν σχετική υδατική καί τροφική επάρκεια. Τό φρεζάρισμα τήν άνοιξι είναι μιά λύσις καί γιά τά δύο. Καλύτερον είναι, πάντως , τά πρώτα χρόνια, αλλά καί μέχρις νά αρχίσουν νά ισκιώνουν τόν τόπο, τό δούλεμα τού τόπου νά συνδυάζεται καί μέ κάποια σπορά – καλλιέργεια. Επίσης, η εφαρμογή τής φρέζας θά πρέπη νά περιορισθή μόνον σέ αναγκαίες καί ελάχιστες περιπτώσεις καί νά αντικαθίσταται από τό αλέτρι. (η πολύστροφη φρέζα καταστρέφει καί τήν δομή τού εδάφους καί τά περισσότερα χόρτα, αλλά όχι όλα τά ζιζάνια!)
Τά νεαρά δενδρύλια θέλουν έως τά 2-3 πρώτα χρόνια τους κάποιο πότισμα τό καλοκαίρι, τοπικά. Συμπληρωματική λίπανσις δέν απαιτείται αναγκαία. Άν ως τόσον θελήσετε νά τά ενισχύσετε, νά ξέρετε: η βασική λίπανσις μέ σκάλισμα – ενσωμάτωσι, ενωρίς τό φθινόπωρο, θά είναι πιό αποτελεσματική γιά τήν `ρίζα του, αλλά ενδέχεται νά τό καταστήση πιό ευάλωτο στόν πάγο. Αντιθέτως, η αμμωνιακή – νιτρική λίπανσις στό τέλος τού χειμώνα – αρχές ανοίξεως, θά ευνοήση πολύ τήν ανάπτυξι καί τό φύλλωμα, αλλά ενδέχεται νά διψάση πολύ τό καλοκαίρι.
Σέ κάθε περίπτωσι, πάντως, ως τά 2-4 χρόνια, η περιοχή γύρω από τήν `ρίζα νά είναι σκαλισμένη τό καλοκαίρι καί σκεπασμένη μέ ξερόχορτα ή καλαμιά.

Διαμόρφωσις στήν ανάπτυξι τών Δένδρων
Μέχρις τά δένδρα νά φθάσουν περί τά 3 μέτρα, ή καί στά πρώτα χρόνια τής καρποφορίας τους, τό κλάδευμα – βλαστολόγησις γιά τήν διαμόρφωσί τους (ανοίγομε τά δένδρα στό εσωτερικό τους) θά πρέπη νά περιορίζεται μόνον στούς δευτερεύοντες καί μικρούς βλαστούς. Άν στό μικρό – αναπτυσσόμενο δένδρο (ελιά) κόψης τούς κύριους βλαστούς – βρχίονες πού πάνε πρός τά επάνω, τότε τό δένδρο θά κατσιάση! (όπως επίσης θά έχη πολύ αρνητικό αποτέλεσμα, άν στήν μεγαλωμένη ελιά κόψης τούς βραχίονες πού απλώνουν σχεδόν οριζόνρια πρός τά έξω!) . Σέ κάθε περίπτωσι, οι τομές γίνονται πάντοτε αμέσως μετά τό ‘κολλάρο’ ενώσεώς των καί όχι πρίν. (τό κολλάρο είναι αυτό πού θά κλείση τήν τομή!).
Τά δένδρα ανοίγονται μέσα έτσι ώστε νά έχουν περισσότερη καί χαμηλώτερη όψι πρός τό προσήλιο καί τόν δροσερό αέρα. Ό,τι είναι πρός τό βορεινό διτηρείται σάν ασπίδα, ακόμη καί άν δέν φέρνη ικανό καρπό.
Επίσης, σημαντικό είναι νά μήν αφήσωμε ποτέ τά νέα δένδρα νά κρατήσουν τόν όποιο καρπό δέσουν. (αυτό πρακτικά έχει ιδιαίτερη σημασία γιά τό 1ο –2ο χρόνο, λόγω τής ευφτροφίας των, ενώ μετά προσανατολίζονται μόνα τους).


Συντήρησις τών ανεπτυγμένων ‘λιόδενδρων

Πότισμα: δέν είναι απαραίτητο, αλλά άν οι συνθήκες τό καθιστούν αναγκαίο, τότε:
Προτιμήσετε νά αυξήσετε τό υδατικό δυναμικό τού εδάφους ποτίζοντας τό έδαφος, όχι τίς ελιές, πρίν πιάση γιά τά καλά η άνοιξις, πρίν ανοίξη τί κλαρί τους, από τέλη Φλεβάρη έως τόν Μάρτη. (όπως καί τό αμπέλι δέν κάνει νά τό ποτίζης μετά τό γυάλισμα τής `ράγας, δηλ. μετά τά μέσα τού Ιουλίου, έτσι καί τήν ελιά δέν πρέπη νά τήν ποτίσης τό καλοκαίρι!). Στήν ανάγκη, τό καλοκαίρι, άν τό ποτίσετε, βάλετε τό νερό πολύ μακρυά από τήν `ρίζα καί σέ ποσότητα τέτοια όπου θά τό πίνη τό έδαφος καί δέν θά κυλάη επιφανειακά, δέν θά λεκιάζη κάν επιφανειακά. Τά πλευρώματα, σέ συνδυασμό μέ τήν μορφή τών πετρωμάτων, μπορούν νά προσφέρουν μεγάλη αποτελεσματικότητα σέ αυτού τού είδους τό πότισμα.

Στό θέμα τού ποτίσματος,, ως δαπάνη υδατίνων πόρων, αλλά καί ως άν πρόνοια γιά τήν προσαρμογή καί τήν επιβίωσι θά σταθώ έτι πιό κριτικός.
Όλοι οι «αναπτυξιακοί», πολιτικοί καί τεχνοράτες υιοθετούν καλλιεργητικά σχέδια χωρίς ποτέ νά λάβουν υπ’ όψιν τους τήν συγκριτική οικονομία σέ υδάτινη δαπάνη. Οι αστοί έμαθαν από τήν τηλεόρασι ότι ενδεχομένως νά αντιμετωπίσωμε λειψυδρία. Οι πολιτικοί κόπτονται γιά τήν διαχείρισι τών υδάτων σέ ‘εργολαβική’ βάσι, όχι νά μήν διψάσωμε, αλλά νά μή μάς λείψη όσον ηυξημένα θέλωμε νά καταναλώνωμε. Οι αγρότες εντατικής καί εκτατικής καλλιέργειας, αφού εμπήκαν στό λούκι τού ανταγωνισμού μέχρις νά ποτίζουν καί τίς ελιές καί τά κρεμμύδια!, τώρα νοιώθουν στενάχωρα. Καί κανείς τους απ’ αυτούς δέν έχει ζήση τό δράμα τής λειψυδρίας πού έζησε η απομονωμένη ύπαιθρος τό 88-93, (εκτός τού ’90-’91). Καί όχι μόνον, οι περισσότεροι απ’ αυτούς, μέ προεξέχουσα τήν πολιτική στήν καλλιέργεια, εφρόντισαν νά αναθεματίσουν καί νά εξοστρακίσουν παραδοσιακής μορφής καλλιέργειες πολύ λιγώτερο υδροβόρες, σχεδόν ξηρικές. Δέν ήσαν «παραγωγικές»!!! Άν, γιά παράδειγμα, ζητήση κάποιος σήμερα νά βάλη επαγγελματικό ξερικό λιοστάσι, άν δέν τού τό απορρίψουν, τό λιγώτερο θά είναι νά μήν τού δώσουν σημασία. Άν, όμως, ζητήση να΄ καλλιεργήση ελιές απ’ αυτές πού γίνονται σάν μεγάλα κλήματα, 2-2.5 μ., οι οποίες απαιτούν εύφορο έδαφος, λίπανσι καί πότισμα τακτικότατο, αλλά τρυγώνται μέ μηχανές, ... τότε θά πάρη καί επιδότησι! Δέν μπορούμε νά διακρίνομε τά όρια τής πειραματικής εφαρμογής από μιά βιώσιμη καλλιέργεια η οποία μπορεί νά αντέχη καί σέ καταστάσεις επιβιώσως.
Στόν πιό μακρυνό μας ορίζοντα ευρίσκεται η «κλιματική αλλαγή!» καί πιό κοντά οι σχετικές «δράσεις»!, (άν καί στίς κυβερνήσεις η «κλιματική αλλαγή» λαμβάνει καί υπουργείο!!!). Είναι πολλά πράγματα πού δέν κατανοώ γύρω απ’ αυτά, καί παρ’ό,τι αναζητώ επισταμένα, μόνον σύγχυσις μού έχει δημιουργηθή.
Εμπιστεύομαι μόνον τούς σοβαρούς ανθρώπους. Αλλά, οι πιό σοβαροί σπανίως θά μλήσουν. Επικρατούν οι «ειδικοί» άσχετοι. Εμπιστεύομαι τήν Φύσι πού παρατηρώ καί όσον ημπορώ νά γνωρίζω.
Καί όσον αφορά τήν Φύσι, αυτή έχει τούς κύκλους της. Καί τόσον μακροχρόνιους πού φθάνομε νά τούς ξεχνάμε, ή νά μην τούς έχομε ζήσει. Οι κύκλοι αυτοί μπορεί νά δημιουργούν εφιαλτικές καταστάσεις στόν ανήμπορο άνθρωπο, αλλά πιστεύω ακράδαντα ότι κα΄ποιον σκοπό εξυπηρετούν, τελικά γιά τό καλό μας. Καί στό κάτω –κάτω άν δέν υπήρχε η φουρτούνα, η γαλήνη δέν θά είχε έννοια. Καί θά πρέπη νά μάθωμε νά επιβιώνομε μέ τέτοιες καταστάσεις.
Τά χρόνια τής ανομβρίας, όπως ανέφερα, η δοκιμασία γιά εκείνους πού ζούσαν κλειστά μέ τήν φύσι ήταν πολύ σκληρή. Τό ίδιο καί γιά τά μεγάλα δένδρα της. Ήταν όμως καί μιά ευκαιρία γιά τήν αναγέννησί της από έναν καρπό πού πιό ανθεκτικό δέν είχε παράξη άλλοτε!
Τό καλοκαίρι τού 2008 ήταν πολύ ξηρό. Τό ίδιο καί τό φθινόπωρο πού ήκολούθησε. Ζεστό καί ξηρό! ...ως τίς αρχές τού Νοέμβρη πού έβρεξε. Οι ελιές, μέ τόν καρπό πού είχαν, εσταφίδιασαν τελείως τόν καρπό τους καί είχαν στρίψει τό φύλλο τους, λές καί εξεραίνοντο! Μετά τά μέσα τού Νοέμβρη ήρχισε ή ‘ανάστασις’ καί στήν συγκομιδή απεδείχθη ότι τό λάδι τής χρονιάς εκείνης ήταν μοναδικό! (όπως καί τό κρασί....).
Η φύσις έχει τούς δικούς της νόμους πού, εν πολλοίς, ο ανυπόμονος άνθρωπος αδυνατεί νά κατανοήση μέ καρτερία. Η ελιά ήντεξε ξηρασίες μεγάλες, όπως αυτή ‘τών `Ρωμαίων’, καί ‘τού Ακομινάτου’. Δέν ξέρω (καθώς λέγεται) άν στόν αιώνα αυτόν ζυγώνομε πρός τήν επομένη ανάλογη φάσι, αλλά, αυτό πού θά πρέπη νά κοιτάξη ο άνθρωπος είναι νά προσαρμοσθή. Απλά, πρακτικά καί όχι ‘εργολαβικά’.
Νά προσέξη τήν δομή τού εδάφους γιά τήν υδατοσυγκράτησι, γιά τά φυτά του. Νά ενισχύση τό υδατο-δυναμικό τού εδάφους του ποτίζοντάς το ενωρίς τήν άνοιξι, όπου τό νερό είναι σέ περίσσεια ή διαθέσιμο καί όχι τό καλοκαίρι, (δηλ. όπως κάνει καί η Φύσις).
Θά πρέπη, επίσης νά αντιληφθή ότι τό νερό καί τό έδαφος δέν είναι τά μόνα στοιχεία τής φύσεως πού κθορίζουν τήν ανάπτυξι καί τήν καρποφορία τών φυτών του. Είναι καί ο αέρας, (πού οι νεώτεροι τόν έχουν παραγνωρίσει τελείως!) . Ως πιό ακραίο μπορεί νά αναφέρη κανείς δένδρα πάνω στήν πέτρα καί σέ τρούλλους μοναστηριών πού τό μόνο χώμα τους είναι όση σκόνη μαζεύουν τά βρύα, καί νερό, ... όταν καί όσον βρέξη! Ξερονήσια έχουν πολλές καλλιέργειες εκμεταλλευόμενες μόνο τό χώμα καί τόν δροσερό αέρα. Δένδρα καί ελιές στήν ηπειρωτική χώρα, σέ πετρώδη εδάφη, ‘ανασταίνονται’ τό απόγευμα καί αναζωογονούνται από τό βραδυνό δροσερό κατεβατό. Καί ο καρπός αυτών, είναι λιγώτερος μέν αλλά πιό καλός από τά αρδευόμενα.
Μήν υπολογίζετε ότι τό νερό πού διαθέτετε σήμερα ότι θά υπάρχη καί αύριο. Καί άν τίς ελιές σας τίς έχετε μαθημένες στήν μή στέρησι (γιά τήν έντασι) καί άν αύριο τούς στερηθή τό νερό, τότε θά κάνουν πολύν καιρό νά συνέλθουν... Τόσον πού ενδέχετεαι νά τίς εγκαταλείψετε!




Διατροφή – Λίπανσις:
Αντί πολλών, «οικολογικών»* καί μή, συνιστώ ένα μόνον πράγμα, τό πιό αποτελεσματικό καί τό πιό ανέξοδο κατά τήν εκτίμησί μου – εμπειρία μου: Νά βόσκουν τά ζώα στό χωράφι!
Καί εξηγούμαι: Δέν χρειάζεται μή τε φρεζάρισμα, ούτε λιπάρισμα.
Τό φρεζάρισμα, όπως προανέφερα, συνιστά καταστροφή γιά τά χώματα καί τά χόρτα. Τό λίπασμα, σέ λελογισμένη ποσότητα καί γιά τά υπό ανάπτυξι φυτά, λειτουργεί ενισχυτικά, αλλά σέ παρατεταμένη ή/ καί αλόγιστο χρήσι δημιουργεί περισσότερα προβλήματα απ’ όσα λύνει. Η πιό φυσική καί αποτελεσματική διαδικασία ανακυκλώσεως τής φυτικής ουσίας, (ίσως καί όχι μόνον), είναι η νομή τών ζώων, επί τόπου καί όχι μέ μεταφορά κοπριάς. Από όλα τά ζώα, (όσον γνωρίζω), τά πρόβατα είναι τά πλέον αποτελεσματικά, ενώ οι χοίροι μπορεί νά αποδειχθούν τά πιό καταστροφικά, (θά φάνε καί τίς `ρίζες καί θά τά ξεράνουν!) .
Από όλα τά συνήθη αυτοφυή χόρτα – ζιζάνια τό πιό αποτελεσματικό στήν αζωτοδέσμευσι είναι τό αγριοτρίφυλλο. Τούτο, όμως, γιά νά αναπτυχθή καί νά λειτουργήση ως αζωτοδεσμευτικό απαιτεί δύο προύποθέσεις: σχετική θερμοκρασία (νά ζεστάνη λίγο ο καιρός) καί νά μήν πνίγεται από άλλα χόρτα, (νά είναι όσον γίνεται μόνο του, όπως στά άγονα όπου δέν έχει πρόβλημα). Έτσι, γιά τήν καλύτερη αξιοποίησί του, αφήνετε τά ζώα νά βοσκήσουν τό χωράφι μέχρις ‘αυλής’ τό καλοκαίρι, βόσκετε τά ζιζάνια πού θά αναπτυχθούν νωρίς μετά τίς πρώτες βροχές, έως νά καθηλωθούν καί, όταν τό αγριοτρίφυλλο (ανάλογα μέ τόν καιρό) αρχίση νά ξεπετάγεται, απέχετε τά ζώα από τήν βόσκησι έως νά τρανώση ικανά. Πέρα από τήν βόσκησι, σημαντικό είναι επίσης τά ζώα νά κοιμούνται καί εκεί, (εννοώ, φυσικά, ελεύθερη βοσκή).
Στόν αντίλογο:
ότι τά ζώα (τά πρόβατα) θά φάνε καί τίς κλάρες πού χαμηλώνουν κάτω από τά 2 μέτρα, τό θεωρώ όλως επουσιώδες καί ασήμαντο καί δέν θά τό σχολιάσω, (μιά φορά θά τίς φάνε, μετά θά τίς τσιμπολογάνε καί εκείνες θά εκτείνονται ψηλότερα καί πρός τά έξω).
ότι κάποια ζώα ίσως ξεφλουδίσουν τόν κορμό τών νεαρών δένδρων (είτε τρώγοντάς τον, ή όπως ξύνονται μέ τά κέρατα), ναί μπορεί νά συμβή κάποιες φορές, αλλά είναι πολύ εύκολο πρακτικά νά προστατεύσης τόν κορμό καί καλύτερα νά τό κάνετε προλήπτικά από τήν αρχή.
, ότι τά ζώα ίσως μεταφέρουν κάποιες ασθένειες πού ενδέχεται νά επηρρεάσουν τά δένδρα, (προβάλλεται καί αυτό!), τό θεωρώ τόσον αβάσιμο όσον καί γελοίο, (στό κάτω- κάτω έτσι είναι ωρισμένες οι δομές γιά τήν ανακύκλωσι από τούς νόμους τής Φύσεως).

Εξυπακούεται ότι δέν αντιλέγω στήν κατά περίπτωσι καλλιέργεια τού χωραφιού, μέ τίς ελιές μέσα. Μπορείτε νά τό κάνετε, αλλά προσέξετε: Όσον τά δένδρα είναι σχετικά μικρά , τό πολύ 2,5-3 μ., καί στόν βαθμό πού τό κάνετε τακτικά δέν θά έχετε πρόβλημα. Από εκεί καί πέρα όμως αρχίζουν τά προβλήματα μέ τό τρακτέρ καί τά αλέτρια καί ιδίως άν τό έχετε αφήση κάποια χρόνια χέρσο: Οι ελιές αναπρύσσουν ξέβαθες `ρίζες (στά 25-40 εκ.) πού εκτείνονται πρός τά πλάγια – έξω. Όταν τό δένδρο είναι μικρό καί τίς κόψετε, τότε ναί μέν θά στρεσσαρισθή στήν εποχή αυτήν, αλλά άμεσα θά φροντίση τίς κάθετες `ρίζες του, ενώ σταδιακά καί γρήγορα θά αποκαταστήση καί τίς πλάγιές του. Γιά τά μικρά τά δένδρα τούτο μέσα σέ 2-3 χρόνια μπορεί νά αποδειχή ως εκπληκτικό αποτέλεσμα. Γιά τά μεγαλωμένα δένδρα όμως, γιά αυτά πού έχουν ήδη μπή σέ σειρά καί καρπίζουν, κάτι τέτοιο μάλλον θά καταλήξη σέ καταστροφή τους. Τό τρακτέρ δέν είναι ζευγάρι γιά νά κουμαντάρης τό βάθος. Άν τό περάσης κοντά, θά κατεβάση πολύ τά χώματα καί θά ξηλώση τίς ρίζες. Ποτέ δέν ζυγώνεις τά αλέτρια τού τρακτέρ κοντά στά φυτά.

* Διευκρινίζω ότι δέν δέχομαι τόν όρο «βιολογικό» γιά τήν καλλιέργεια όπως έχει ωρισθή από τούς κανονισμούς τού ανθρώπου καί σέ σχέσι μέ ό,τι θά ημορούσε νά υπαινίσσεται η λέξις αυτή γιά τήν αντίστοιχη φυσιολογική λειτουργία όπως ορίζεται από τούς νόμους τής φύσεως καί ετηρήθη εν πολλοίς καί επί μακρόν σέ ισορροπία από τόν άνθρωπο στήν πρακτική του. Ό,τι σχετικά αναφέρεται στό συναφές πόστ ”Συμβατική vs Βιολογική καλλιέργεια” στό ampelourgos.gr μέ καλύπτει (άν καί δέν μέ υπερκαλύπτει!)


Ασθένειες –Ευαισθησίες, ‘Εχθροί καί Φίλοι’,

Η ελιά, γενικά, δέν παρουσιάζει κάποιες ευαισθησίες σέ προσβολές μυκήτων, ή άλλων εντόμων, μέ επιβλαβείς ή καταστροφικές συνέπειες.
Ως τόσον, σέ πολλές περιπτώσεις, οι πληγές της καταλλήγουν σέ καρκινώματα τά οποία όχι μόνον δέν σβήνουν εύκολα αλλά καί επεκτείνονται. Η ευαισθσία αυτή είναι πιό έντονη σέ δένδρα πού ευρίσκονται σέ αρκετή υγρασία καί ευφορία εδάφους (μέ αζωτούχο λίπανσι), καθώς επίσης καί στίς περιπτώσεις όπου πληγώνονται (`ράβδισμα, κόψιμο,..) μέ βροχερό καιρό. Έτσι, εξυπακούεται, ή συνιστάται όπως αποφέυγομε τό πλήγιασμα μέ βροχερό καιρό, τήν πολλή υγρασία καί τήν αζωτούχα λίπανσι. Γιά λόγους προνοητικούς δέ, κατά τήν μετακίνησι από τό ένα δένδρο στό άλλο, απολυμαίνομε τό πριόνι μας βουτώντας το/ σκουπίζοντάς το σέ/μέ κάποιο διάλυμα χαλκού (βορδιγάλειο πολτό), ή καί σέ νερό μέ χλωρίνη! Αποφεύγομε, επίσης, νά κόβωμε ή νά πληγώνομε τά δένδρα κοντά πρός τήν Πανσέληνο, ή καί χειρότερα, επάνω σ’ αυτήν, (όπως καί σέ άλλες δυσμενείς συγκυρίες).
Τελευταία έχει παρατηρηθή σέ κάποιες περιοχές σημαντική δραστηριότητα από ένα σαράκι τού ξύλου πού αχρηστεύει τούς βραχίονες. Δέν διαθέτω σαφή εικόνα, μή τε γνώσι γιά τήν ιστορία του.

Φωτιά – Παγετός:
Η ελιά είναι ανθεκτική στήν κάψα τού καλοκαιριού. Είναι όμως πολύ ευαίσθητη ακόμη καί στή λαύρα τής φωτιάς. Είναι σχετικά ανθεκτική (πολύ περισσότερον από τά εσπεριδοειδή) στόν παγετό, αλλά ως ενός σημείου. Εάν η ελιά καή θά πετάξη πάλιν από ό,τι κορμάδι δέν έχει κάη η φλούδα του, έστω καί από τήν `ρίζα. Καί θά πετάξη έντονα. Έάν όμως ‘καή’ από τόν πάγο (συμβαίνει λίγο σπάνια, σέ ακραίες καί παρατεταμένες καταστάσεις όπως τό 2004!), τότε, τά συμπτώματα καθυστερούν νά φανούν καί τό δένδρο πιθανότατα θά καταστραφή έως καί τήν `ρίζα του! (ενώ τά ξυνά θά ξαναπετάξουν!). Η εμπειρία τού 2004 απέδειξε ότι κανείς δέν διέθετε τήν ‘τεχνογνωσία’ γιά τόν περιορισμό - αποκατάστασι τής ζημιάς τής ελιάς από τόν πάγετό! Όλες οι συμβουλές καί οι οδηγίες απεδείχθησαν στό ... ‘μήπως’ ....
Γιά τήν ‘πρόληψι’ από τόν παγετό, απλώς προνοούμε νά μήν εύρη τό δένδρο πολύ κλαδεμένο, χωρίς ικανό φύλλωμα, (άν τήν έχης κάνει τσούμπι στό κόψιμο, ... θά τήν κάψη ο πάγος ...!, λένε οι χωρικοί) . Τό μόνο πού μπορεί νά κάνη ο άνθρωπος είναι νά `ραντίση μέ χαλκό (βορδιγάλειο πολτό) μετά από ισχυρό παγετό (αλλά καί γενικώτερα σέ κάθε εκτεταμένο πλήγιασμα). Τά νεόφυτα καί μικρά δένδρα, όμως, άν πειραχθούν από τόν πάγο, (είναι καί πιό ευαίσθητα), ... δέν κάνης τίποτα άλλο από τό νά τά ξερριζώσης.

Δάκος
Τό έντομο αυτό προσβάλει τόν καρπό. Εκτίμησίς μου είναι ότι η μεγαλύτερη ζημιά από τόν δάκο γίνεται από τόν Σεπτέμβριο ως καί τόν Οκτώβριο, (καί όχι στήν αρχή τού καλοκαιριού, όπως λένε). Τό έντομο αυτό, εκτός τού ότι δείχνει προτίμησι σέ κάποιες ποικιλίες, ευνείται γενικώτερα από: τήν καιρική καί τοπική φθινοπωρινή υγρασία, τήν έλλειψι αερισμού, τήν πυκνοφύτευσι - εκτεταμένη μονο-καλλιέργεια καί τήν αζωτούχο λίπανσι. Αντιθέτως, περιρίζεται σημαντικά έως καί ανυπαρξίας μέ τόν παρατεταμένο ζεστό – ξηρό καιρό, στά διάσπαρτα δένδρα, στά ξερικά, μέ αέρα καί μή λιπαριζόμενα.
Δέν έχω τί νά προσθέσω στήν καταπολέμησί του, (τόσοι καί τόσοι ασχολούνται μέ αυτό!). Εξ άλλου, στά πολύ αραιοφυτεμένα - διάσπαρτα ‘λίοδενδρα, η συχνότης τής προβληματικής του παρουσίας είναι περ. κάθε 10-15 χρόνια. Τό μόνο πού θά εσκεφτόμουν είναι: Έχετε καί ένα μικρό ‘λιοστάσι, μέ ποικιλίες ελκυστικές γιά τόν δάκο, σέ γούβες, εκεί όπου κρατάει τό πρωΐ υγρασία. Σέ περίοδο έντονης προσβολής ξεχάσετε τόν καρπό τους από εκεί (... θά ζήση καί ο δάκος!)., αλλά μαζέψετέ τον όχι γιά λάδι, αλλά γιά στάχτη! Κρατάτε τίς στάχτες αυτές καί, όποτε διαπιστώνετε τάσι προσβολής σκορπίζετέ την εκεί όπου έχετε τά άλλα σας τά ‘λιόδενδρα, (σάν νά τού λέτε: φύγε απ’ εδώ καί πήγαινε νά φάς στίς γούβες!).

Ανταγωνιστές καί Συμβιώσεις
Τό κάθε τί στήν Φύσι κάτι παίρνει καί κάτι δίνει καί όλα ανταγωνίζονται. Στήν διαδικασία αυτήν υπάρχουν τάσεις γιά κυριαρχίες – πολιορκίες αλλά καί συμμαχίες συμβιώσεων.
Τά βάτα, όπως προανεφέρθη, λειτουργούν αποπνικτικά γιά τήν ελιά. Τά πουρνάρια, αρκετά περιοριστικά έως στενάχωρα θά έλεγα. Τά σχοίνα, ακόμη καί στήν `ρίζα τής ελιάς, όσον καί νά τής βυζαίνουν θρεπτικά συστατικά, γενικά, συνάδουν καί τήν ευνοούν! Από τά υπόλοιπα δένδρα, όσον γνωρίζω, οι αμυγδαλιές καί ειδικά οι δρείς φέρνουν συστατικά επάνω πού ευνοούν τό έδαφος, ενώ δέν φαίνεται νά χωλαίνουν τά άλλα δένδρα (αρκεί νά μή κόβουν πολύ τόν αέρα καί τόν ήλιο).



Αντί επιλόγου – μιά συμβουλή
Οι περισσότερες από τίς προτάσεις πού ακούς, από ειδικούς, από «ειδικούς» καί μή, προβάλλουν κατά κανόνα τό αποτέλεσμα ως τήν καλύτερη λύσι, αλλά χωρίς κατά κανόνα νά σού λένε τίς προϋποθέσεις καί τά δεδομένα τους, (θεωρούν μάλλον τά δικά τους ως άν αυτονόητα!). Καί τό κυριώτερο, δέν σού λέγουν τί αριστοποιούν καί σέ σύγκρισι μέ ποίες εναλλακτικές. Άν δέν τά αναζητήσετε όλα αυτά από μόνοι σας, ... μπορεί νά είσθε οι χαμένοι. Έγώ ένα θά επαναλάβω: Ιδές καί τέχνες νά ‘κλέβετε’ από τούς άλλους, αλλά δέν χρειάζεται νά κάνετε ό,τι καί όπως τό κάνουν εκείνοι. Εκμεταλλέυσθε, αξιοποιείτει πάντοτε τό όποιο συγκριτικό πλεονέκτημα διαθέτε. Αυτός είναι νόμος τής οικονομίας, νόμος τών πραγμάτων (καί δέν αλλάζει όπως οι ‘νομοι’ τών ανθρώπων!)


Οκτ. ’11.( c/p, upd. 6/13)
Βασ. Γιαχαλής
μή επαγγελματίας καλλιεργητής

Σας ευχαριστώ όλους για τις πολύ χρήσιμες πληροφορίες που μοιράζεστε και ειδικά τον PALIOS που για μία ακόμη φορά μας τίμησε με τις πολύτιμες γνώσεις του!

Καταπληκτικές πληροφορίες όντως!! Μπράβο παιδιά!!